Γιάννης Χουβαρδάς : Να σκοτώνονται οι λαοί για τ’ αφέντη το φαΐ

Mε το σημερινό άρθρο ολοκληρώνουμε την προσπάθεια ανάδειξης των αιτιών της όξυνσης της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης και

σκιαγραφούμε τα πεδία της εξέλιξης της.

Η αναβάθμισης της Τουρκίας

Αρχικά επισημαίνουμε πως διαχρονική επιδίωξη των πιο ισχυρών τουρκικών μονοπωλίων (ενώσεις επιχειρηματικών ομίλων) είναι η αναβάθμισης της Τουρκίας από περιφερειακή σε παγκόσμια δύναμη.

Η υλοποίηση αυτής της στρατηγικής περνά μέσα από την επίτευξη διάφορων στόχων όπως, την ανάδειξη της Τουρκίας σε κορυφαίο ενεργειακό και εμπορικό κόμβο, την ενεργειακή της απεξάρτηση από τρίτες χώρες μιας και σήμερα εισάγει τα ¾ της ενέργειας που χρειάζεται, την ενδυνάμωση της οικονομικής της δραστηριότητας σε άλλες χώρες, τη μεγιστοποίηση του οικονομικού και πολιτικού της οφέλους από την οικονομική και πολιτική συνεργασία με τους γείτονες της και την προσέλκυση ισχυρών ξένων επενδύσεων στα εδάφη της.

Αυτή η στρατηγική προωθείται σταθερά από όλες τις τουρκικές κυβερνήσεις. Αυτή προσπαθούν να υλοποιήσουν ο Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), από το 2002 που ανήλθαν στην εξουσία, αλλάζοντας όμως το ιδεολογικό και πολιτικό εργαλείο που χρησιμοποιούνταν ως τότε για την επίτευξη της.

«Νέος Οθωμανισμός»

Αντικατέστησαν τον «Κεμμαλισμό», την τουρκική εκδοχή του δυτικού εθνικισμού και κοσμοπολιτισμού από το «νέο Οθωμανισμό».

Ο τελευταίος αποτελεί πλέον το νέο όχημα συσπείρωσης του τουρκικού λαού γύρω από την κεντρική στρατηγική, ενώ με αυτόν επιδιώκουν το προσεταιρισμό σε αυτή όλων των σουνιτικών μουσουλμανικών πληθυσμών που κατοικούν στα εδάφη της πρώην οθωμανικής αυτοκρατορίας και ευρύτερα.

Το αφήγημα του «νέο οθωμανισμού» συμπυκνώνεται στην άποψη που ισχυρίζεται ότι όλοι οι σουνίτες μουσουλμάνοι θα δούνε τη ζωή τους να βελτιώνεται από την ισχυροποίηση της ισλαμικά αναμορφωμένης Τουρκίας.

Με εργαλείο το «νέο Οθωμανισμό» η Τουρκία μπόρεσε να αναβαθμίσει την πολιτική και οικονομική της επιρροή σε Βαλκάνια, Β. Αφρική, Μέση Ανατολή, Καύκασο, Μ. Θάλασσα, Αραβική χερσόνησο ακόμη και στο μακρινό κόλπο του Άντεν και στην κεντρική Ασία.

Ταυτόχρονα κάνει προσπάθεια να αναβαθμίσει τις ένοπλες δυνάμεις, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στα νέα καθήκοντα που προκύπτουν.

Έτσι κινητοποιείται για την απόκτηση νέων οπλικών συστημάτων, ισχυροποιεί την εγχώρια πολεμική βιομηχανία, διατηρεί στρατεύματα και δημιουργεί βάσεις σε Σομαλία, Αλβανία, Κύπρο, Ιράκ, Συρία και Κατάρ.

Η υλοποίηση του «νέο Οθωμανισμού» άλλες φορές στηρίχτηκε και άλλες πολεμήθηκε από τις  υπερδυνάμεις. Αυτή η σχέση της Τουρκίας με τις υπερδυνάμεις, που βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την πορεία υλοποίησης της κεντρικής της στρατηγικής, παίζει καθοριστικό ρόλο στις εσωτερικές της διαμάχες.

Ας μην ξεχνάμε πως τμήματα του κρατικού μηχανισμού και του επιχειρηματικού κόσμου παραμένουν στενά προσκολλημένα στον Κεμαλισμό.

Εμπόδιο στα τουρκικά σχέδια

Εμπόδιο στα τουρκικά σχέδια μπαίνει η στρατηγική των ελληνικών μονοπωλίων. Η τελευταία έχει ως στόχο την αναβάθμιση της Ελλάδας από τοπική σε περιφερειακή δύναμη, ενώ προϋποθέτει με τη σειρά της την επίτευξη επιμέρους στόχων που πολλές φορές έρχονται σε αντίθεση με αυτούς του τουρκικού κράτους.

Το γεγονός αυτό συντηρεί μια μόνιμη ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες, η οποία σήμερα εκφράζεται σε ζητήματα όπως:

• Το μερίδιο που θα επωμιστούν από τα ενεργειακά κοιτάσματα σε Αιγαίο και Κύπρο.
• Το μερίδιο της συμμετοχής τους στους αγωγούς της Αν. Μεσογείου.
• Το μερίδιο που θα πάρουν από τις αγορές των Βαλκανίων, της Μ. Θάλασσας, της Μ. Ανατολή και της Β. Αφρικής.
• Τους όρους διεξαγωγής της μεταξύ τους συνεργασίας, η οποία δε μπορεί να σταματήσει όσο εξακολουθούν να συνυπάρχουν ως οικονομίες της ελεύθερης αγοράς στην περιοχή.
• Την προσέλκυση επενδύσεων από ισχυρότερες οικονομικές δυνάμεις.
• Τη συμμετοχή τους στον έλεγχο των εμπορικών οδών της Αν. Μεσογείου.

Οι εξελίξεις στη Συρία και το Ιράκ

Όπως αναδείξαμε στο προηγούμενο άρθρο οι εξελίξεις στη Συρία και το Ιράκ, όχι απλά αμφισβητούν το στόχο μετατροπής της Τουρκίας σε υπερδύναμη, αλλά θέτουν σε αμφιβολία την ύπαρξη της και ως περιφερειακή δύναμη.

Παράλληλα είχαμε αναφερθεί στην προσπάθεια της τουρκικής ηγεσίας να ξεπεράσει τη δύσκολη αυτή συγκυρία «κάνοντας ένα άλμα προς τα εμπρός», οριοθετώντας δηλαδή γραμμή άμυνας έξω από τα σύνορα της.Η πραγματοποίηση αυτού του άλματος έχει ως όρο την πιο αποφασιστική προώθηση των «νέο οθωμανικών» σχεδιασμών. Δηλαδή την πλήρη κυριαρχία του AKP στο εσωτερικό (δημοψήφισμα), την αύξηση της παρεμβατικότητας στο εσωτερικό χωρών με μουσουλμανικούς πληθυσμούς (βουλγαρικές εκλογές), τη σύσφιξη των σχέσεων με κυβερνήσεις και αντιπολιτευτικά κόμματα στη βάση του ισλάμ (Αλβανία), την όξυνση της επιθετικότητας προς τους γείτονες (προκλήσεις σε Αιγαίο και Κύπρο, εισβολή σε Συρία και Ιράκ).

Παράλληλα σχετίζεται με την στήριξη που θα αποσπάσει από τις μεγάλες δυνάμεις.

Γι’ αυτό η τουρκική κυβέρνηση βρίσκεται σε ένα σκληρό παζάρι τόσο με τους παραδοσιακούς της συμμάχους Η.Π.Α, Μ. Βρετανία, χώρες Ε.Ε, όσο και με τη Ρωσία και την Κίνα.

«γη και ύδωρ» σε ΝΑΤΟ και Ε.Ε

Από την άλλη μεριά η υλοποίηση της στρατηγικής της ελληνικής άρχουσας τάξης, που όπως είπαμε είναι ανταγωνιστική με την τουρκική, αποκτά σήμερα ιδιαίτερη κρισιμότητα.

Oι ελληνικές κυβερνήσεις εναποθέτουν τις ελπίδες επίτευξης σταθερών και υψηλών ρυθμών ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία, στην προοπτική αναβάθμισης της χώρας από τοπική σε περιφερειακή δύναμη.

Η σταθεροποίηση υψηλών ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης θεωρείται βασική προϋπόθεση για τη σταθεροποίηση και την ομαλή εξόφληση του δημοσίου χρέους, μειώνοντας έτσι την εξάρτησή της ελληνικής άρχουσας τάξης  από τα δανεικά και άρα και τις επιβουλές των Η.Π.Α, της Γερμανίας κ.α.

Γι’ αυτό η σημερινή κυβέρνηση μπλέκεται εντονότερα στα επικίνδυνα παιχνίδια που διεξάγονται στην ευρύτερη περιοχή, δίνοντας «γη και ύδωρ» σε ΝΑΤΟ και Ε.Ε, με σκοπό να αποσπάσει τη στήριξη τους στην προώθηση της στρατηγικής της ελληνικής άρχουσας τάξης. Ταυτόχρονα θέλει να επωφεληθεί από μία ενδεχόμενη ολική ρήξη του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και της Ρωσίας με την Τουρκία.

Οι περιοχές διαμάχης

Αυτοί είναι οι λόγοι που σήμερα οξύνεται η αντιπαράθεση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Οι περιοχές στις οποίες εκφράζεται εντονότερα η μεταξύ τους διαμάχη είναι το Αιγαίο, η Κύπρος και η Θράκη.

Το Αιγαίο και η Κύπρος από τη μία γιατί εμπεριέχουν τεράστια ενεργειακά κοιτάσματα στα οποία μέχρι στιγμής η Τουρκία ελάχιστα μετέχει, από την άλλη γιατί η γεωγραφική τους συνέχεια και ο έλεγχος τους από δύο αδελφές χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, κόβει την Τουρκία από τα ανοιχτά της Μεσογείου και αδυνατίζει το πλεονέκτημα που της δίνει ο έλεγχος των στενών του Βοσπόρου.

Π.χ το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου ενώνει τις ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου και αποκλείει την Τουρκία από διάφορα διεθνή οικονομικά σχέδια όπως ο αγωγός EAST MED. Επιπρόσθετα η Θράκη, από την οποία επίσης περνάνε αγωγοί π.χ TAP, λόγω της μουσουλμανικής μειονότητας προσφέρεται ως παράγοντας παρέμβασης της Τουρκίας στα ελληνικά δρώμενα.

Ο ρόλος του ΝΑΤΟ

Ωστόσο δεν μπορούμε να προσπεράσουμε το γεγονός πως οι δύο χώρες είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Άρα η οποιοδήποτε εξέλιξη λάβει χώρα στα ελληνοτουρκικά θα είναι υπό την ανοχή ή την παρότρυνση του τελευταίου.

Ένα σοβαρό πολεμικό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας θα αποδυνάμωνε την ανατολική πτέρυγα της συμμαχίας, την ώρα που οι σχέσεις του με τη Ρωσία όλο και χειροτερεύουν.Από την άλλη όμως, ένα ελεγχόμενο πολεμικό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών θα μπορούσε να αποβεί χρήσιμο στα Νατοϊκά σχέδια.

Οι σύμμαχοι θα εκμεταλλευθούν το γεγονός πως το ΝΑΤΟ δεν αναγνωρίζει σύνορα ανάμεσα στις χώρες μέλη του και δέχεται ως κοινό επιχειρησιακό χώρο τα εδάφη των δύο χωρών, ώστε να παρέμβουν για να επιλυθεί γρήγορα η διαμάχη.

Θα ικανοποιούσαν τις απαιτήσεις μίας από τις δύο χώρες σε κάποιο επιμέρους ζήτημα, με κριτήριο το ποια είναι πολυτιμότερη ως σύμμαχος για τις επιδιώξεις τους τη δοσμένη στιγμή.

Ταυτόχρονα θα έβρισκαν δικαιολογία για να αποκτήσουν οι ίδιοι ενεργότερη παρουσία στις δύο χώρες, όπως έγινε στο Αιγαίο με αφορμή το προσφυγικό, αποδυναμώνοντας παράλληλα την όποια ρωσική και κινεζική επιρροή σε αυτές.

Σχέσεις ΝΑΤΟ-Ρωσίας

Ακόμα πιο περίπλοκα θα γίνουν τα πράγματα στα ενδεχόμενα σύρραξης ΝΑΤΟ – Ρωσίας, διάλυσης του ΝΑΤΟ, η εξόδου μιας από τις δύο χώρες από αυτό, με ταυτόχρονη προσέγγιση της Ρωσίας και της Κίνας.

Εν κατακλείδι ο κίνδυνος για πολεμικό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι υπαρκτός. Εδράζεται στα παραδοσιακά ανταγωνιστικά συμφέροντα των ελληνικών και τουρκικών μονοπωλίων, τα οποία κάτω από το βάρος των νέων εξελίξεων που δημιουργεί η οικονομική κρίση και η εμπλοκή των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή, προκαλούν όξυνση της ελληνοτουρκικής διαμάχης.

Συνεπώς η ελληνοτουρκική κόντρα θα συνεχίσει να οξύνεται, έστω και με ενδεχόμενα διαλείμματα, όποιος και αν κυβερνά στις δύο χώρες.

Οι δύο λαοί πληρώνουν…

Οι εξελίξεις αυτές είναι ιδιαίτερα αρνητικές για τον ελληνικό και τον τουρκικό λαό. Οι δύο λαοί επί μια 20ετία πλήρωσαν με το εισόδημα τους τα «οφέλη» της συνεργασίας ανάμεσα στα ελληνικά και τα τουρκικά μονοπώλια, βλέποντας τις κοινωνικές ανισότητες στις δύο χώρες να μεγαλώνουν.

Τώρα καλούνται εκ νέου να πληρώσουν, αυτή τη φορά πιο ακριβά, τις επιπτώσεις της μεταξύ τους αντιπαράθεσης.

Σε πρώτη φάση θα διαθέσουν μεγαλύτερο τίμημα του εισοδήματος τους για την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, ενώ σε μια ενδεχόμενη δεύτερη φάση θα πληρώσουν με το αίμα τους το τίμημα ενός πολέμου….

Συμπέρασμα, όποια και να είναι η έκβαση αυτής της περιπέτειας, όσο οι «αφέντες» (τα μονοπώλια και οι δορυφόροι τους, το 1+% του πληθυσμού) κάνουν κουμάντο στους δύο λαούς, κέρδος για τους τελευταίους δεν υπάρχει.