Δήμος Σερρών : Πληθυσμιακή συρρίκνωση τριών ταχυτήτων…

 

 

 

 

 

  ΑΡΘΡΟ Του Νίκου Κουφοτόλη*

Πρόσφατα δημοσιοποιήθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (απογραφή 2021)  τα στοιχεία  του μόνιμου πληθυσμού του Δήμου Σερρών.

Η αλήθεια αποτυπώνεται  ξεκάθαρα μέσω των αριθμών. Υποχρεώνοντας  όσων εκ του τοπικού συστήματος εξουσίας  κάνουν ότι δεν τους αφορούν ή δεν τα γνωρίζουν να τα λάβουν σοβαρά υπόψη τους.

Τι αποκαλύπτουν οι αριθμοί στο Δήμο Σερρών;

Κύρια, τον αργό (που συντελείται εδώ και πολλά χρόνια) ή τον γρήγορο (με γεωμετρική πρόοδο) θάνατο των χωριών μας τα τελευταία χρόνια.  

Η πληθυσμιακή συρρίκνωση του Δήμου Σερρών κινείται σε τρία διαφορετικά επίπεδα.

• 1.       Η πόλη των Σερρών (Κοινότητα Σερρών)
• 2.       Οι κοντινές Κοινότητες της πόλης Λευκώνας, Σκούταρι, Μητρούσι, Επτάμυλοι, Ελαιώνας, Οινούσσα . Στις οποίες  θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν τα  Καλά Δένδρα και το  Χριστός, που γειτνιάζουν με την Βιομηχανική Ζώνη.   (8)
• 3.       Οι  Περιφερειακές  Κοινότητες ( Ορεινή, Άνω Βροντού, Αναγέννηση, Άνω Καμήλα, Βαμβακιά, Μονοκκλησιά, Προβατάς, Αγία Ελένη, Αδελφικό, Βαμβακούσσα, Κάτω Καμήλα, Κουβούκλιο, Κωνσταντινάτο, Κουμαριά, Πεπονιά )  (15)

Οι  σχετικοί πίνακες καταγράφουν  και αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.

Αποδεικνύεται  ότι οι Περιφερειακές Κοινότητες σχεδόν μέρα με τη μέρα συρρικνώνονται, τόσο σε απώλειες ανθρώπων (θάνατοι, εξωτερική και εσωτερική μετανάστευση) όσο και της συρρίκνωσης υποδομών.

Ακόμη και ο πιο αισιόδοξος δυσκολεύεται να αναπτύξει επιχειρήματα κόντρα στη φθίνουσα πορεία και για το μη αναστρέψιμο της κατάστασης.

Οι ρίζες του προβλήματος ανάγονται ήδη στα μεταπολεμικά χρόνια, που από τότε δεν εφαρμόστηκε από την κεντρική διοίκηση κανένας σοβαρός αναπτυξιακός προγραμματισμός  για την ελληνική επαρχία που θα είχε ως στόχο να μείνουν οι άνθρωποι στις εστίες τους, να παράγουν και να ζήσουν αξιοπρεπώς.

Δικαιολογημένα πολλοί διερωτώνται αν αυτό αποτελούσε ένα οργανωμένο σχέδιο συγκεντρωτισμού ή για έλλειψη πολιτικής. Στο ερώτημα αν δε τα εσχάτως Προγράμματα «Καποδίστριας» και εν συνεχεία «Καλλικράτης» και «Κλεισθένης» διέλυσαν ή διαλύουν στην κυριολεξία την ελληνική επαρχία και το εν γένει κοινοτικό πνεύμα, η απάντηση πηγάζει από τους αριθμούς.  Σχεδιάστηκαν να ανατάξουν την Ελληνική Περιφέρεια και τελικά είχαν τα αντίθετα ακριβώς αποτελέσματα.  Πίστευαν  ότι με τις  διοικητικές ανακατατάξεις θα δημιουργήσουν προϋποθέσεις ανάπτυξης.  Αν αντί για 7 δήμους έχουμε δύο, τα αποτελέσματα σε οικονομικούς  όρους θα είναι πενιχρά.  Κύρια  προϋπόθεση συγκράτησης του πληθυσμού  είναι  ισχυρή οικονομική δραστηριότητα της περιοχής.

Οι ευθύνες διαχρονικές…

Η τύχη μας καθορίστηκε από τοπικούς παράγοντες που δεν είχαν τη δυνατότητα να αντιληφθούν και την διορατικότητα να δουν αυτό που έρχεται (ελάχιστες οι εξαιρέσεις) και να ασχοληθούν με εκείνα που θα έδιναν προστιθέμενη αξία για τον τόπο και τους ανθρώπους.

Παράδειγμα ο Λευκώνας, που αποτελεί προάστιο των Σερρών.  Δημιουργήθηκε ο   Δήμος Λευκώνα  γιατί κάποιοι αποφάσισαν τότε ότι θα πρέπει να αποτελέσει έδρα Δήμου αποτελούμενος από τρεις (3) Κοινότητες. (Λευκώνας – Καλά Δένδρα – Χριστός ). Και δυστυχώς  είναι και οι ίδιοι άνθρωποι που τελικά αγωνίστηκαν ξανά  για τους δικούς τους προσωπικούς λόγους να ενταχθεί μετά από μια δεκαετία στον μητροπολιτικό Δήμο των Σερρών   Πολλά τα παραδείγματα σε επίπεδο ΠΕ Σερρών: Δήμος Πρώτης, Δήμος Ροδολίβους.

Κανείς δεν απαντά σοβαρά και πειστικά, ποιοι ανεύθυνοι εισηγήθηκαν και τελικά κατάφεραν να ενταχθεί η ΠΕ Σερρών στην Κεντρική Μακεδονία, αντί  στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, των ισχυρών αναπτυξιακών κινήτρων.

Όλα αυτά συνέβησαν εξαιτίας της πολιτικής απαιδευσιάς των ψηφοφόρων που βόλευε – και βολεύει – τόσο τους κεντρικούς πολιτικούς παράγοντες όσο και τους τοπικούς.

Αξίζει να αναφερθεί, ακολουθώντας νοητικά   τη διαδρομή Άνω Καμήλα, Μονοκκλησιά, Προβατάς, Βαμβακιά, Αναγέννηση, θα συναντήσουμε τις πλέον απογυμνωμένες πληθυσμιακά κοινότητες του Δήμου Σερρών.

Πίνακας με τις Κοινότητες που εμφανίζουν τη μεγαλύτερη μείωση μόνιμου πληθυσμού τη δεκαετία  2011-2021.

Προδιαγράφεται μέσα σε μια γενιά να αφανιστούν πλήρως από το χάρτη ορισμένες κοινότητες.

Σε ότι αφορά τις κοντινές κοινότητες που μερικώς έχουν αστικοποιηθεί ακολουθείτε η ίδια πορεία. Η Κοινότητα Λευκώνα υποστηρίχθηκε πληθυσμιακά από την εγκατάσταση από τη δεκαετία του 1990 του Ελληνοποντιακού στοιχείου  και η οποία καθυστερεί  αυτό που δρομολογείται για το σύνολο της περιφέρειας.

Όλοι, όλα συγκεντρώνονται στην πόλη των Σερρών. Οι νέοι που διατηρούν δεσμούς  με τα χωριά ή έχουν λόγους για αυτό, (όσοι δηλαδή δεν έχουν μεταναστεύσει στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, μόνιμα ή εποχικά),  επιλέγουν να εγκατασταθούν στις Σέρρες. Μια διαρκή μετακίνηση, χωριά πόλη Σερρών, Πόλη Σερρών, εξωτερικό, μεγάλα αστικά κέντρα, ή εποχικές τουριστικές εργασίες.

Ήρθε η στιγμή που δεν υπάρχει πια τίποτα για να περιμένεις;

Γιατί φθάσαμε ως εδώ;

Φέρει την υπογραφή φαρδιά πλατιά των για πολλά χρόνια κυβερνώντων, ιδιαίτερα  των πολιτικών αλλά  και των διαχρονικά τοπικών παραγόντων (εξαπτέρυγα τους) και βεβαίως και ημών.

Τι θα μπορούσε να γίνει;

Πολλά θα μπορούσαν να γίνουν χθες. Να είχαν ξεκινήσει πριν 20 χρόνια.  Κατ’ αρχάς αλλαγή τρόπους σκέψης.  Όχι διοικητικές μεταβολές αλλά στόχευση σε αναπτυξιακές πολιτικές, παραγωγικής και οικονομικής ανάταξης, ανασυγκρότησης.

Καθώς πλησιάζουν οι εθνικές εκλογές και τον Οκτώβριο οι Αυτοδιοικητικές,  είναι  σημαντικό να τοποθετηθούν δημόσια  το  πολιτικά  πρόσωπα, αλλά και οι δημοτικές παρατάξεις που θα συμμετάσχουν σε αυτές. 

 Η Ανεξάρτητη Κίνηση Πολιτών Δήμου Σερρών «ΏΡΑ ΕΥΘΥΝΗΣ» στην οποία συμμετέχω, με την καθοδήγηση του υποψήφιου δημάρχου κ. Γ. Τσιμερίκα, επεξεργάζεται με μια ομάδα τεχνοκρατών συγκεκριμένες αναπτυξιακές προτάσεις. 

Αναπτυξιακές προτάσεις. Και φυσικά δεν αναφερόμαστε στο αφήγημα του Δημάρχου Σερρών κ. Αλέξανδρου Χρυσάφη για την έξυπνη πόλη που παρουσίασε ως την κεντρική πολιτική του πρόταση το 2019. Είναι ζήτημα χρόνου όλη η Ελλάδα να γεμίσει με έξυπνες πόλεις, αφού οι χρηματοδοτήσεις έχουν προγραμματιστεί για όλους.  Δυστυχώς για εμάς  πόλεις πάνω από 100.000 κατοίκους θα προηγηθούν καμία δεκαετία στη βάση αυτών που σχεδιάστηκαν σε επίπεδο Ε.Ε.

Η προσέγγιση του αρθρογράφου κ. Χ. Γκουνέλα για την ερήμωση του δικού του τόπου,   που  μέρος των σκέψεων του δανείστηκα  ήταν αποκαλυπτική.   Τέρμα τα όνειρα για ιστορίες που έχουν προφανές τέλος, αλλά δεν θα το αφήσουμε να τελειώσει έτσι. 

*Ο Νίκος Κουφοτόλης είναι υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος στον Δήμο Σερρών με τον συνδυασμό  «ΩΡΑ ΕΥΘΥΝΗΣ-Γιώργος Τσιμερίκας»