Οι «αρπαχτές» των κρίσεων...

 

Aστρονομικά κέρδη είχαν στα δύο χρόνια που πέρασαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, οι πέντε μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες της Δύσης. Κερδοσκοπώντας πάνω στον θάνατο, την καταστροφή, την εκρηκτική άνοδο των τιμών ενέργειας, την εκμετάλλευση και τη φτωχοποίηση εκατομμυρίων νοικοκυριών σε όλο τον κόσμο που αδυνατούν να πληρώσουν τους φουσκωμένους τους λογαριασμούς, οι πέντε εταιρείες -BP, Shell, Chevron, ExxonMobil και TotalEnergies- ήταν επί της ουσίας «οι μεγάλοι νικητές» αυτού του πολέμου...

Σύμφωνα με ανάλυση της γνωστής ΜΚΟ Global Witness που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, oι πέντε ενεργειακοί κολοσσοί έχουν κερδίσει στη διετία που διαρκεί ο πόλεμος στην Ουκρανία συνολικά 281 δισεκατομμύρια δολάρια. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των υπερκερδών καρπώνονται μέσω επαναγορών μετοχών και μερισμάτων οι μεγαλομέτοχοι και επενδυτές αυτών των εταιρειών.

Αφού κατέγραψαν ιστορικά κέρδη-ρεκόρ το 2022 χάρη στις υψηλές τιμές ενέργειας και το σοκ του πολέμου στις αγορές ενέργειας, οι πέντε εταιρείες μοίρασαν στους μετόχους τους ένα άνευ προηγουμένου ποσό πέρυσι συνολικού ύψους 104 δισ. δολαρίων. Παρά την αυξανόμενη δημόσια οργή και κριτική για τη μηχανή κέρδους που τους γεμίζει ενώ το αίμα κυλά στην Ουκρανία (πάνω από 10.000 οι θάνατοι των αμάχων), οι πέντε εταιρείες αναμένεται να ανταμείψουν και φέτος τους μετόχους του με νέα ποσά-ρεκόρ.

Συνολικά για τη διετία που διαρκεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι μέτοχοι των πέντε πετρελαϊκών εταιρειών εκτιμάται ότι βάζουν στις τσέπες τους ένα ποσό κοντά στα 210 δισ. δολάρια, ούτε λίγο ούτε πολύ περίπου το 75% των συνολικών κερδών σε αυτήν την περίοδο.

Την ίδια στιγμή οι εταιρείες η μια μετά την άλλη γράφουν στα παλιά τους τα υποδήματα την υπόθεση κλιματική αλλαγή και πράσινη μετάβαση, υπαναχωρώντας από τις δεσμεύσεις τους για μείωση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων και εκπομπών ρύπων. Η Shell υπαναχώρησε πριν από μερικούς μήνες από τη δέσμευσή της να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου αυτή τη δεκαετία ενώ σχεδιάζει να απολύσει περίπου 200 υπαλλήλους από το τμήμα πράσινων θέσεων εργασίας. Αλλά και η BP μείωσε τη δέσμευσή της για μείωση των εκπομπών σε μια εποχή που οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο στην ιστορία.

Shell και BP είχαν συνολικά κέρδη 75 δισ. λίρες, ποσό που θα ήταν υπεραρκετό για την πληρωμή όλων των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος των νοικοκυριών της Βρετανίας για 17 συνεχόμενους μήνες - μέχρι τον Ιούλιο του 2025. Οι Chevron και ExxonMobil από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού έχουν συνολικά κέρδη 136 δισ. δολάρια από την εισβολή της Ρωσίας. Εάν η ύψους 53 δισ. δολαρίων εξαγορά της Hess από τη Chevron και η ύψους 60 δισ. δολαρίων εξαγορά της Pioneer από την ExxonMobil εγκριθούν, οι συνδυασμένες εκπομπές τους θα αυξηθούν πάνω από 20%. Οι δυο αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες θα εκπέμπουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα ετησίως από ό,τι η Βραζιλία, η Αυστραλία και η Ισπανία μαζί.

Στην υγεία της... Λαγκάρντ

Κέρδη-ρεκόρ καταγράφουν όμως και οι τράπεζες, όπως και οι μεγαλομέτοχοί τους που πίνουν στην υγεία της Λαγκάρντ και των υπόλοιπων κεντρικών τραπεζιτών. Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, τα συνολικά καθαρά κέρδη των 20 μεγαλύτερων τραπεζών της ηπειρωτικής Ευρώπης, που ανακοίνωσαν πρόσφατα οικονομικά αποτελέσματα, εκτοξεύθηκαν πέρυσι στα 103 δισ. ευρώ έναντι 78 δισ. ευρώ το 2022. Οι 15 από τις 20 τράπεζες πέτυχαν μάλιστα τα υψηλότερα κέρδη στην ιστορία τους. Τα υπερκέρδη ήρθαν παρά το γεγονός ότι το 2023 δεν ήταν κάποια χρονιά εκρηκτικής ανάπτυξης για την ευρωπαϊκή οικονομία. Αντίθετα, η ευρωζώνη μόλις και μετά βίας απέφυγε την ύφεση ενώ μεγάλα τμήματα του ευρωπαϊκού πληθυσμού βυθίστηκαν στη φτώχεια και την εξαθλίωση εξ αιτίας της ακρίβειας και των υψηλότερων επιτοκίων δανεισμού. Τα τελευταία, στα ύψη που διαμορφώθηκαν μετά τις επιθετικές αυξήσεις της ΕΚΤ και των άλλων κεντρικών τραπεζών, αποτέλεσαν μάννα εξ ουρανού για τις εμπορικές τράπεζες και την κερδοφορία τους.

Οι διαφορές μεταξύ επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων γέμισαν τα ταμεία των τραπεζών και των μετόχων τους. Οι τελευταίοι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του επικεφαλής του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Αντρέα Ενρία, θα τσεπώσουν μερίσματα αξίας 70 δισ. ευρώ φέτος. Πρόκειται για μια τεράστια μεταβίβαση πλούτου στην οποία οι κεντρικοί τραπεζίτες -με την πολιτική τους στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού- έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο.

Μπάμπης Μιχάλης

efsyn.gr