Σέρρες : Ένα αφύλακτο πεδίο βολής, ένας νεκρός, καμία ευθύνη

 

 

 

 

Σε μια υπόθεση του 2020 στις Σέρρες, που συγκλόνισε το πανελλήνιο, αναφέρεται εκτενές δημοσίευμα της kathimerini.gr, αναζητώντας τα αίτια και τις ευθύνες για τον θάνατο ενός κτηνοτρόφου σε χώρο πεδίου βολής.

Σέρρες. Δευτέρα, 6 Ιανουαρίου 2020. Ο κτηνοτρόφος Δ.K. ξυπνά, ετοιμάζεται και ξεκινά για τις καθιερωμένες εργασίες. Η ρουτίνα είναι η ίδια εδώ και δεκαετίες. Αρχικά πηγαίνει στο ποιμνιοστάσιό του και, μαζί με τους δύο γιους του, αρμέγει τα ζώα της οικογένειας, περίπου 500 κατσίκια.

Η ώρα περνάει, το άρμεγμα τελειώνει και πια πλησιάζει μεσημέρι. Είναι η ώρα της βοσκής. Τα ζώα χωρίζονται σε δύο ομάδες ανάλογα με το άρμεγμα και την ηλικία τους. Την πρώτη ομάδα συνοδεύει ο κτηνοτρόφος, ενώ τη δεύτερη ο ένας εκ των δύο γιων του.

Το ποιμνιοστάσιο της οικογένειας βρίσκεται στη θέση «Ρέματα Νεράιδας», στο χωριό Μελενικίτσι Σερρών. Σε κοντινή απόσταση υπάρχει και λειτουργεί εδώ και χρόνια το Πεδίο Βολής του 10ου Συντάγματος Πεζικού του Ελληνικού Στρατού. Πρόκειται για μια τεράστια έκταση 945.111 τ.μ., μη περιφραγμένη, χωρίς σήμανση και χωρίς προειδοποιητικές πινακίδες. Στο σημείο γίνονται συχνά ασκήσεις, οπότε οι κάτοικοι είναι συνηθισμένοι και στους δυνατούς κρότους και στη θέα στρατιωτικού υλικού.

Ο Δ.Κ. ξεκινά, λοιπόν, να οδηγεί την ομάδα των ζώων που συνοδεύει στον βοσκότοπο που βρίσκεται δίπλα στο ποιμνιοστάσιό του, εντός των ευρύτερων ορίων του πεδίου βολής. Κάνει τη δουλειά αυτή περισσότερα από 30 χρόνια, έτσι γνωρίζει τους δρόμους αυτούς σαν τις παλάμες των χεριών του.

Η ώρα περνάει και περίπου στις 15:30 το μεσημέρι ο δεύτερος γιος του, που έχει παραμείνει από το πρωί στο ποιμνιοστάσιο, διαπιστώνει πως το κοπάδι που συνόδευε ο πατέρας του έχει επιστρέψει, αλλά χωρίς αυτόν. Ο άνδρας ανησυχεί και, στην προσπάθειά του να τον εντοπίσει, επικοινωνεί με τον αδερφό του και τον ρωτά σχετικά, παίρνοντας όμως αρνητική απάντηση. Το μόνο που του λέει ο αδερφός του είναι ότι περίπου στις 14:30 το μεσημέρι άκουσε έναν δυνατό θόρυβο, σαν έκρηξη, από το πεδίο βολής.

Κάπως έτσι τα δύο αδέρφια αρχίζουν να αναζητούν το πατέρα τους στην περιοχή και να τον καλούν επανειλημμένως στο τηλέφωνο, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Τότε, ένας από τους δύο γιους του κτηνοτρόφου αποφασίζει να κινηθεί προς το σημείο όπου έβοσκε συνήθως τα ζώα ο πατέρας του. Το θέαμα που αντικρίζει του προκαλεί σοκ. Ο πατέρας του είναι πεσμένος στο έδαφος κοντά σε έναν βράχο και φέρει πολλά τραύματα. Δίπλα του βρίσκεται η γκλίτσα του, ενώ, όπως παρατηρείται αργότερα, αρκετές από τις κατσίκες που συνόδευε είναι χτυπημένες. Μάλιστα, σε οστό μίας εξ αυτών διαπιστώνεται πως έχει ενσφηνωθεί ένα μεταλλικό θραύσμα.

Ο άνδρας μεταφέρεται με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο νοσοκομείο, όπου διαπιστώνεται ο θάνατός του. Η ιατροδικαστική εξέταση που ακολουθεί είναι αποκαλυπτική. Στο σώμα του εντοπίζονται επτά μεταλλικά θραύσματα, με τα περισσότερα από αυτά να παραπέμπουν σε θραύσματα από έκρηξη χειροβομβίδας. Σιγά-σιγά το παζλ των όσων συνέβησαν αρχίζει να συμπληρώνεται. Σύμφωνα με τους γιους του, ο κτηνοτρόφος σκοτώθηκε έπειτα από έκρηξη χειροβομβίδας που βρισκόταν στο «ακάθαρτο» πεδίο βολής και η οποία, με κάποιον τρόπο, ενεργοποιήθηκε.

Στρατιωτικό υλικό αφημένο στο πεδίο βολής

Ενας νεκρός, κανένας ένοχος

Αυτά συμβαίνουν το 2020. Σήμερα, τρία χρόνια μετά, η οικογένεια του άτυχου άνδρα, που έφυγε τόσο αδόκητα από τη ζωή, συνεχίζει να αναζητεί το «τις πταίει» για την τραγωδία, μιας και μέχρι και την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές ουδείς διώκεται για την υπόθεση.

Αυτό που θεωρούν προκλητικό είναι, όπως λένε μιλώντας στην «Κ», ότι ουδείς φαίνεται να αναλαμβάνει την ευθύνη για το γεγονός ότι υπήρχε ενεργό στρατιωτικό υλικό σε πεδίο βολής που, θεωρητικά, θα έπρεπε να είναι «καθαρό».

Οπως εξήγησε ο κ. Μάρκος Κ., ένας εκ των γιων του κτηνοτρόφου, στο kathimerini.gr: «Πρόκειται για ένα ενεργό πεδίο βολής στο οποίο γίνονται συχνά ασκήσεις. Εκείνη την ημέρα άκουσα έναν θόρυβο και νόμιζα ότι γίνεται μια άσκηση. Είχε βγει ο πατέρας μου με τα ζώα, όπως τα τελευταία 40 χρόνια. Κάποιος είχε πετάξει τη χειροβομβίδα και με κάποιον τρόπο ενεργοποιήθηκε. Είχε περάσει και γκρέιντερ και είχε στρώσει τον δρόμο, έτσι ίσως αυτό την έφερε στην επιφάνεια ή την ενεργοποίησε. Ο πατέρας μου ήταν γνώστης, δεν υπήρχε περίπτωση να πιάσει στρατιωτικό υλικό. Το ότι δεν έπιασε τη χειροβομβίδα φαίνεται από τη στάση που είχε το σώμα του όταν εντοπίστηκε. Ο τσομπάνος έχει έναν σάκο που κουβαλάει τα πράγματά του. Θεωρητικά, για να πιάσει κάτι πρέπει να αφήσει τον σάκο. Ο πατέρας μου είχε ακόμα τον σάκο στον ώμο, ενώ και η γκλίτσα του δεν είχε μεγάλη ζημιά, κάτι που σημαίνει πως χτυπήθηκε από σχετική απόσταση. Ισως η χειροβομβίδα ενεργοποιήθηκε από κάποια κατσίκα ή από ένα σκυλί και έγινε η έκρηξη. Ο πραγματογνώμονας λέει ότι δεν είχε περόνη».

Στρατιωτικά βλήματα «κρυμμένα» στο χώμα

«Το πεδίο βολής είναι αφύλακτο»

Στη συνέχεια, ο κ. Μάρκος Κ. αναφέρθηκε στο πεδίο βολής που βρίσκεται στην περιοχή, τονίζοντας πως είναι τελείως αφύλακτο με αποτέλεσμα να έχουν πρόσβαση σε αυτό ακόμη και μικρά παιδιά.

«Πρόκειται για ένα ενεργό πεδίο βολής, το οποίο όμως δεν φυλάσσεται καθόλου. Ακόμη και μετά το περιστατικό, δεν μας κάλεσε κανείς είτε να μας πει ότι θα το καθαρίσουν είτε να μας προειδοποιήσουν να μην μπαίνουμε σε αυτό. Το μόνο που έκαναν μετά τον θάνατο του πατέρα μου ήταν να βάλουν κάποιες πινακίδες στα ελληνικά και στα αγγλικά που λένε “Προσοχή κίνδυνος”. Ωστόσο, το πεδίο είναι ελεύθερο. Πηγαίνουν παιδάκια και πιάνουν σκασμένα βλήματα και παλιοσίδερα. Οικογένειες πετούν χαρταετό, ενώ στην περιοχή υπάρχουν και αρκετοί κυνηγοί. Δεν το καθαρίζει κανείς. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν βλήματα στο πεδίο. Ερχονται, κάνουν ασκήσεις και φεύγουν χωρίς να καθαρίσουν. Μιλάμε για μεγάλη αδιαφορία».

Τέλος, ο κ. Μάρκος Κ. αποκάλυψε ότι  και τα προηγούμενα χρόνια είχαν συμβεί σχετικά ατυχήματα. «Ενας άνδρας, πριν από 15 – 20 χρόνια, είχε χάσει το πόδι του από νάρκη, ενώ, πριν από περίπου 70 χρόνια ακόμη ένας άνδρας είχε χάσει τη ζωή του. Εμείς, αυτό που ζητάμε είναι να αποδοθούν ευθύνες και να γίνει κάτι με τον καθαρισμό του πεδίου».

Αγωγή κατά του Δημοσίου

Πρόσφατα η οικογένεια του κτηνοτρόφου κατέθεσε, μέσω του δικηγόρου Δημήτριου Γκολέμη, αγωγή κατά του Δημοσίου για την ολιγωρία των Αρχών όσον αφορά τον προσδιορισμό των ευθυνών για τον θάνατο του άνδρα.

Στην αγωγή γίνεται εκτενής αναφορά και στο πλαίσιο λειτουργίας που πρέπει να διέπει τα πεδία βολής.

Ειδικότερα, όπως επεξηγείται στα δικαστικά έγγραφα:

«Σύμφωνα με την υπ’ αρ. Φ.351/103/310959 απόφαση του υπουργού Εθνικής Άμυνας, για την περίοδο που δεν εκτελούνται βολές ισχύουν, εντός των ορίων του πεδίου βολής, τα μέτρα ασφαλείας, οι απαγορεύσεις και περιορισμοί, που προβλέπονται από τις σχετικές διαταγές για όλες τις στρατιωτικές περιοχές και εγκαταστάσεις. (…) Περιμετρικά, στις διόδους προσέγγισης, τοποθετούνται οι προβλεπόμενες από τις οικίες διαταγές, πινακίδες και σημάνσεις, για την προειδοποίηση κινδύνου σε άτομα που πλησιάζουν τον χώρο. Μετά την εκτέλεση της βολής, οι μονάδες υποχρεούνται να αποδώσουν “Ελεύθερο” το πεδίο βολής προβαίνοντας στην καταστροφή των εντοπισθέντων μη διαρραγέντων βλημάτων, αφού λάβουν όλα τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας στην περιοχή που βρίσκονται αυτά, μέχρι την καταστροφή τους. Επίσης προβλέπεται ότι κάθε Μονάδα που εκτελεί βολή είναι υπεύθυνη για τον εντοπισμό, τη σήμανση και εν συνεχεία την καταστροφή όλων των μη διαρραγέντων πυρομαχικών αμέσως μετά το πέρας της βολής – ασκήσεως, ενώ στην παρ. 10 περ. α του Παραρτήματος της Πάγιας Διαταγής 2-20/2010, με την οποία καταργήθηκε η διαταγή 2-20/1989, ρητώς προβλέπεται ότι, πριν τη διενέργεια της βολής – άσκησης, πρέπει να λαμβάνει χώρα οπτικός έλεγχος του πεδίου βολής και ιδιαίτερα της περιοχής των στόχων για την ανεύρεση τυχόν επιφανειακών μη διαρραγέντων πυρομαχικών από παλιές εκπαιδευτικές δραστηριότητες».

Σύμφωνα, όμως, με τον κ. Γκολέμη, μετά το πέρας της άσκησης στο εν λόγω πεδίο βολής, αυτό παραδόθηκε από τον στρατό «καθαρό», ο έλεγχος όμως, όπως αποδείχθηκε, ήταν πλημμελής.

«Ακόμη και αν θεωρηθεί ότι η Μονάδα του 10 ΣΠ διενήργησε έλεγχο του πεδίου βολής, τότε ο έλεγχος αυτός μόνον ως απολύτως πλημμελής μπορεί να θεωρηθεί, και αυτό διότι, αφενός μεν βρέθηκε μη διαρραγείσα χειροβομβίδα θραυσματοποίησης, η οποία και προκάλεσε τον θάνατο του κτηνοτρόφου, αφετέρου δε βρέθηκαν και άλλα, διάσπαρτα μεταλλικά μέρη πυρομαχικών στο σημείο. Να σημειωθεί ότι περιμετρικά του πεδίου βολής δεν υπάρχουν σημάνσεις που να ειδοποιούν όποιον εισέρχεται σε αυτό, τόσο για τα όρια όσο και για πιθανούς κινδύνους. Βέβαια, από τη λογική και την κοινή πείρα προκύπτει ότι σε ένα πεδίο βολής που έχει παραδοθεί καθαρό δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπάρχει κανένας κίνδυνος. Δηλαδή, ακόμη και αν υποθέσουμε ότι υπήρχαν σημάνσεις που προειδοποιούν ότι η εν λόγω περιοχή είναι πεδίο βολής, ουδείς, όση προσοχή και εάν κατέβαλε, δεν θα μπορούσε να διανοηθεί ότι υπήρχε απασφαλισμένη ενεργή χειροβομβίδα στο πεδίο βολής, όταν αυτό ελέγχεται και παραδίδεται “ΕΛΕΥΘΕΡΟ”» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην αγωγή.

Ο κ. Γκολέμης, σε δηλώσεις του στο kathimerini.gr, δήλωσε σχετικά:

«Οι εντολείς μου θεωρούν ότι πρόκειται για χαρακτηριστική περίπτωση καθυστέρησης απονομής της Δικαιοσύνης, για να μην χρησιμοποιήσω κάποια πιο αρνητικά φορτισμένη έκφραση. Χάθηκε ένας άνθρωπος την ώρα που περπατούσε σε αγροτικό δρόμο μαζί με το κοπάδι του στη βοσκή. Το τραγικό δυστύχημα έλαβε χώρα στις 6 Ιανουαρίου 2020. Σήμερα, τρία χρόνια μετά τον τραγικό θάνατο που βρήκε ο κτηνοτρόφος από ενεργό και απασφαλισμένο εκρηκτικό μηχανισμό εντός ενός ευρύτερου αφύλακτου χώρου πολλών στρεμμάτων του αγροκτήματος Μελενικιτσίου Σερρών που χρησιμοποιείται ως πεδίο βολής και υποτίθεται πως παραδόθηκε ως «ΕΛΕΥΘΕΡΟ» από τον Ελληνικό Στρατό μετά τη χρήση του, ενημερώθηκα ότι μόλις προ λίγων ημερών διατάχθηκε κύρια ανάκριση και δεν έχουν αποδοθεί ακόμα ευθύνες σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Θεωρούμε ότι πρόκειται για χαρακτηριστική ολιγωρία της δικαιοσύνης σε μια τόσο σοβαρή υπόθεση για την οποία υπάρχουν προφανείς και πρωτοφανείς ευθύνες παραγόντων του Ελληνικού Στρατού. Οι διαδικασίες θα πρέπει να κινηθούν αστραπιαία και οι υπαίτιοι να λογοδοτήσουν».

 olanea.gr