Ο μεγάλος πόλεμος των οικονομικών συμφερόντων

  

 

 

 

 ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΥΒΑΡΔΑΣ

PhD© Διεθνολόγος-Πολιτικός Επιστήμονας

Ο μεγάλος πόλεμος των οικονομικών συμφερόντων

Όχι των εθνών – Όχι του Δικαίου – Όχι των πολιτισμών

Το διεθνές status quo τελεί υπό αναμόρφωση.

Οι διακρατικοί ανταγωνισμοί ανακατανέμουν τις σφαίρες επιρροής στον πλανήτη και τους ρόλους στη διεθνή τάξη που τις νομιμοποιεί. Οι εξελίξεις ωθούνται από τη διαμάχη Ευρασίας (Κίνα, Ρωσία, Ιράν)-Δύσης (ΗΠΑ, ΗΒ, ΕΕ), τους υπερπόλους του διεθνούς συστήματος, ενώ αναδύονται νέα κέντρα ισχύος [π.χ. Ινδία, Τουρκία, Σαουδική Αραβία (ΒΣΑ)]. Η ισχύς σμιλεύει και πάλι τον κόσμο.

Αναπόφευκτα, η δημόσια συζήτηση εισέρχεται στο χαρακτήρα της διαδικασίας. Η κυρίαρχη άποψη μιλά για πόλεμο εθνικών συμφερόντων, δεχόμενη το κράτος ως ενσάρκωση των συμφερόντων όλου του έθνους. Μία άλλη θέση κάνει λόγο για αναμέτρηση κρατών Δικαίου με κράτη τραμπούκους, ανάγοντας το Δίκαιο σε οδηγό της ανθρωπότητας. Μία τρίτη οπτική αναφέρεται σε σύγκρουση πολιτισμών, βλέποντας την κουλτούρα ως κινητήρα και κύριο ενοποιητικό στοιχείο των κοινωνιών. Ωστόσο, η παρούσα ανάλυση διαφωνεί μαζί τους.

Αντίθετα, δείχνει ως υποκινητή των ανταγωνισμών τα οικονομικά συμφέροντα. Η απόκτηση στρατηγικών γεωγραφικών/τεχνολογικών πλεονεκτημάτων, η χάραξη οδών εμπορίου, η διανομή αγορών, πρώτων υλών, εργατικού δυναμικού, πλουτοπαραγωγικών πηγών, είναι το βασικό διακύβευμα της υπόθεσης. Εν τέλει, αυτή αφορά την εγγενή τάση του μονοπωλιακού κεφαλαίου κάθε πλευράς για διευρυμένη αναπαραγωγή, έχει χαρακτήρα ιμπεριαλιστικό.

Σε αυτή τη βάση, η διαμάχη εκτείνεται στις ιδέες και στους θεσμούς της διεθνούς «κοινότητας». Οι αντιλήψεις, η ηθική και τα μοτίβα συμπεριφοράς επανακαθορίζονται. Τα προϊόντα τους, το Δίκαιο, οι Οργανισμοί και οι Μηχανισμοί, αναδιαμορφώνονται. Ένα νέο οικοδόμημα θα κυρώσει το νέο χάρτη του κόσμου, μία νέα ιμπεριαλιστική τάξη αναδύεται.

Σε αυτή τη διαδικασία, η Δύση είναι ένα συνεκτικό σχήμα με ηγέτη τις ΗΠΑ. Η στρατηγική της είναι η διασφάλιση μοναδικής επιρροής στην υφήλιο και του ρόλου του μοναδικού ηγέτη στη διεθνή τάξη. Ακολούθως, η διατήρηση της πρωτοκαθεδρίας της ισχύος των ΗΠΑ σε ένα αναστηλωμένο μονοπολικό διεθνές σύστημα είναι κεντρικό ζητούμενο.

Αντίθετα, η Ευρασία είναι ένα ανολοκλήρωτο σχήμα. Ωστόσο, όλα τα μέρη του επιδιώκουν την αναγνώριση του «δικαιώματος» τους στην κατοχή σφαίρας επιρροής και έναν ηγετικό ρόλο στη  διεθνή τάξη, ανάλογο της ισχύος τους. Επομένως, συμμαχούν για να ισορροπήσουν τη  Δύση στο νέο διεθνές σύστημα των πολλών πόλων και κέντρων ισχύος.

Τέλος, τα νέα κέντρα ισχύος υλοποιούν μία ανεξάρτητη πολιτική. Το κάθε ένα επιχειρεί τη διεύρυνση της αυτονομίας του στο διεθνές σύστημα και την απόκτηση της δικής του ζώνης περιφερειακής επιρροής. Αντιστοίχως, όλα αξιοποιούνε τις αντιθέσεις Δύσης-Ευρασίας για να πολλαπλασιάσουν την ισχύ τους.

Την ίδια ώρα, Το επίκεντρο της αντιπαράθεσης είναι η ευρύτερη Ευρασία. Το επίδικο είναι οι οδοί Ασίας-Ευρώπης, η εξαγωγή κεφαλαίου και εμπορευμάτων, η εκμετάλλευση φθηνών  εργατών και ποιοτικών επιστημόνων, η πρόσβαση σε υδρογονάνθρακες (υ/α) και πράσινες πρώτες ύλες, θέματα που επιδρούν στο συσχετισμό της ενεργειακή ισχύος και των διεθνών αποθεματικών νομισμάτων και έτσι οξύνουν τη διαμάχη για επιρροή στο εμπόριο ενέργειας και στο όλο πλαίσιο των διεθνών συναλλαγών. Συγκεκριμένα, οι περιοχές του δράματος είναι 3+2.

• Ο Ινδοειρηνικός φιλοξενεί τους πιο δυναμικούς πόλους (Κίνα) και κέντρα ισχύος (Ινδία), αχανείς αγορές, άφθονους και φθηνούς εργάτες/επιστήμονες, ενώ είναι όλο και μεγαλύτερος παραγωγός τεχνολογίας και καταναλωτής ενέργειας αντίστοιχα.
• Η Ευρώπη είναι τόπος παλιών πόλων (Ρωσία, ΕΕ) και κέντρων (Γερμανία, Γαλλία, ΗΒ) ισχύος, μία μεγάλη αγορά με καλούς επιστήμονες. Η Ρωσία είναι σημαίνων παραγωγός υ/α και όπλων, ενώ η δυτ. Ευρώπη είναι σημαντικός καταναλωτής ενέργειας και παραγωγός τεχνολογίας αντίστοιχα.
• Η Μ. Ανατολή φιλοξενεί νέα κέντρα ισχύος (ΒΣΑ, Τουρκία, Ιράν), στρατηγικά περάσματα, τεράστια κοιτάσματα υ/α, ενώ έχει μεγάλες δυνατότητες παραγωγής ΑΠΕ.

• Οι Αφρική και Κ. Ασία (ως προεκτάσεις της Μ. Ανατολής) έχουν υ/α. Επίσης, η Αφρική διαθέτει πράσινες ύλες, ενώ η Κ. Ασία είναι πολύ σημαντική περιοχή και για το χερσαίο εμπόριο.

Σε αυτό το φόντο, Κίνα, Ρωσία και Ιράν συνθέτουν έναν πυρήνα για την οικονομική ένωση της Ευρασίας. Βασική επιδίωξη τους, είναι η παράκαμψη των ωκεανών που ελέγχει η Δύση και η εμπορική ένωση της ενδοχώρας, μέσω οδεύσεων ανατολής-δύσης και βορά-νότου. Άλλα ζητούμενα, είναι η κυριαρχία στο εμπόριο ενέργειας, διά του ελέγχου των πράσινων υλών και των υ/α από καρτέλ που ηγούνται, αλλά και η έλευση ενός νέου διεθνούς αποθεματικού, βασισμένου στις υψηλές τιμές των πρώτων υλών. Στόχος, είναι η μετατροπή της περιοχής σε αυτόνομη οικονομική γέφυρα μεταξύ Ατλαντικού και Ειρηνικού ωκεανού.

Αντίθετα, η Δύση κινείται για την οικονομική προσάρτηση της Ευρασίας στους Ωκεανούς. Βασική επιδίωξη της, είναι η ένωση της περιμέτρου της υπερηπείρου, μέσω ενός συνεχούς δικτύου θαλάσσιων κόμβων, αλλά και η ένωση της περιμέτρου με τις πρώτες ύλες στην καρδιά της ενδοχώρας. Άλλα ζητούμενα, είναι η απελευθέρωση του εμπορίου ενέργειας από τα δεσμά των κρατών-παραγωγών και η κυριαρχία του δολαρίου ως διεθνούς αποθεματικού, για τα οποία θέλουν χαμηλές τιμές υ/α και πράσινων υλών, αλλά και τον έλεγχο τους από Δυτικές πολυεθνικές εταιρείες. Στόχος, είναι η παραμονή των Ωκεανών στο κέντρο του διεθνούς εμπορίου.

Τέλος, τα νέα κέντρα ισχύος επιζητούν την οικονομική ένωση Ευρασίας-Ωκεανών. Βασική επιδίωξη, είναι η ένωση τόσο της περιμέτρου, όσο και της ενδοχώρας, της υπερηπείρου, αλλά και μεταξύ τους, μέσω της λειτουργίας των ίδιων (κέντρων) ως κόμβων συνάντησης χερσαίων και θαλάσσιων οδών. Άλλο ζητούμενο, είναι ένα συνδιαμορφωμένο πλαίσιο εμπορίου, διά της ενίσχυσης των νομισμάτων τους. Επίσης, οι παραγωγοί υ/α, όπως το ΒΣΑ, ζητούν ψηλές τιμές υ/α και τον έλεγχο τους από καρτέλ που ηγούνται, σαν τον ΟΠΕΚ, ενώ οι καταναλωτές, όπως οι Ινδία-Τουρκία, θέλουν χαμηλές τιμές και την απελευθέρωση του εμπορίου. Στόχος όλων, είναι η απόκτηση ρόλου οικονομικού εξισορροπιτη μεταξύ Ευρασίας-Ωκεανών.

Ωστόσο, η αναμέτρηση εκτείνεται στα γνωρίσματα και στους πυλώνες της διεθνούς τάξης. Αφορά, τα προνόμια των πόλων/κέντρων ισχύος, τα μοντέλα κρατικής διοίκησης, τα όρια της κρατικής κυριαρχίας, το ρόλο και τη λειτουργία των διεθνών οργανισμών. Ξεχωρίζουν:

• Το μέλλον του ΟΗΕ ως κεντρικού πυλώνα της διεθνούς τάξης και η μεταρρύθμιση του.
• Η θεσμοθέτηση των σφαιρών επιρροής.
• Η πολιτικοποίηση των διεθνών συναλλαγών και του πλαισίου διεξαγωγής τους.
• Η οικουμενικότητα του φιλελευθερισμού ως πολιτικού μοντέλου.

Σήμερα, η Δύση εργαλειοποιεί το φιλελευθερισμό. Σύμφωνα με την οπτική της, αυτός είναι μία οικουμενική αξία που πρέπει όλα τα κράτη να εφαρμόζουν. Η διεθνής τάξη οφείλει να  καταστέλλει όποιον παρεκκλίνει από τις αρχές του. Ο ΟΗΕ έχει ρόλο μόνο αν υπηρετεί τη λογική αυτή. Έτσι η ίδια, ως ο πιο ισχυρός/φιλελεύθερος πόλος, οφείλει να λειτουργεί ως ηγέτης/χωροφύλακας του κόσμου, έχοντας μοναδικό δικαίωμα στη μονομερή δράση, στην άσκηση παγκόσμιας επιρροής και στην παραβίαση των κανόνων σε «έκτακτες» συνθήκες.

Αντίστοιχα, η Ευρασία επικαλείται την κυριαρχία των κρατών και τις «ευθύνες» των πόλων  ισχύος. Γι’ αυτήν, κάθε κυβέρνηση που ελέγχει τη χώρα της είναι νόμιμη, ενώ οι πόλοι χρίζουν ιδιαίτερων προνομίων λόγω της «συνεισφοράς» τους στη διεθνή  «σταθερότητα». Συνεπώς το ΣΑΟΗΕ, ως απολιτίκ θεσμός των πόλων του διεθνούς συστήματος, πρέπει να μονοπωλεί τη διεθνή πολιτική και να διατηρήσει το δικαίωμα βέτο στα μέλη του, ευνοώντας έτσι τη θέση Κίνας και Ρωσίας στη λήψη των αποφάσεων.

Τέλος, τα νέα κέντρα ισχύος προτάσσουν τις δικές τους «ευθύνες» και τη «συμπερίληψη» των πολιτισμών. Κατά τη γνώμη τους, ο ρόλος του περιφερειακού χωροφύλακα είναι πιο αναγκαίος, ενώ τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των κρατών πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν από τα κέντρα λήψης αποφάσεων. Ακολούθως, το ΣΑΟΗΕ οφείλει να διευρυνθεί με κέντρα ισχύος όλων των πολιτισμών και να πάψει το δικαίωμα βέτο για τους πόλους, αυξάνοντας το βάρος των πρώτων στη λήψη των αποφάσεων.

Σε αυτό το φόντο, η Δύση οικοδομεί ένα συμμαχικό πλέγμα στην περίμετρο της Ευρασίας, που εκτείνεται ως την καρδιά της ενδοχώρας. Στην Ευρώπη, ωθεί την επέκταση των ΝΑΤΟ/ΕΕ, για την απομόνωση και τον εξαναγκασμό της Ρωσίας σε παράδοση των πρώτων υλών και της τεχνολογίας της σε Δυτικές πολυεθνικές, αλλά και για την απεξάρτηση της Ευρώπης από την τεχνολογία της Κίνας και τους υ/α της Ρωσίας, μέσω και των 5G δικτύων και του LNG των ΗΠΑ. Στη Μ. Ανατολή, σχεδιάζει την οδό IMEC για τη σύνδεση της περιοχής με Ινδία και Ευρώπη, αλλά και project παραγωγής/μεταφοράς υ/α και ηλεκτρισμού-από ΑΠΕ στην ΕΕ, δια της συμμετοχής του Ισραήλ σε σχήματα με Αραβικές και Μεσογειακές χώρες και την αναγωγή του σε φρούριο/ορμητήριο, αλλά και ενός νομιμόφρον  Ιράν δίχως πυρηνικά και τάσης περιφερειακής ηγεμονίας. Στον Ινδοειρηνικό, οικοδομεί σχήματα με πυρήνα τις ΗΠΑ-Ιαπωνία-Αυστραλία (AUKUS, UJK, IPEF), για την ανάσχεση της Κίνας. Στην Κ. Ασία, ωθεί το διάδρομο MC για τη σύνδεση Τουρκίας-Κ. Ασίας (και ίσως με το Πακιστάν μέσω Αφγανιστάν), αλλά και την υλοποίηση του Διακασπιανού αγωγού [και την ένωση του με το Νότιο Διάδρομο (SCP/TANAP/TAP)] ή/και του TAPI για την εξαγωγή αερίου στην ΕΕ ή/και σε Πακιστάν-Ινδία αντίστοιχα, project που βασικά εξαρτώνται από τους Ταλιμπάν και το Αζερμπαϊτζάν. Στην  Αφρική, εστιάζει στον έλεγχο των πράσινων υλών και την εξαγωγή των υ/α της στις διεθνείς αγορές, στηρίζοντας αδύναμες φιλοδυτικές κυβερνήσεις. Στόχος της, είναι η απομόνωση, περικύκλωση και φθορά των Κίνα/Ρωσία/Ιράν σε εσωτερικές και περιφερειακές κρίσεις.

Η στάση Τουρκίας, Ινδίας, και ΒΣΑ είναι καθοριστική για το εγχείρημα της Δύσης. Η Τουρκία, έχει κρίσιμο ρόλο στην ένωση της πολιτικής της Δύσης σε Ευρώπη, Μ. Ανατολή, Αφρική και Κ. Ασία, λόγω της ηγεσίας της σε πολλές διεθνοπολιτικές συσπειρώσεις, της ικανότητας της να προβάλλει ισχύ σε μακρινές ζώνες και να αναχαιτίζει τη Ρωσία, τη θέση της στο διεθνές εμπόριο. Το ΒΣΑ είναι σημαντικό στον ενεργειακό/οικονομικό σχεδιασμό της Δύσης, διότι ηγείται στην παραγωγή πετρελαίου και έτσι μπορεί να επηρεάσει τις τιμές ενέργειας και την αξία του δολαρίου. Η Ινδία, έχει κεντρική θέση στην ένωση της πολιτικής της Δύσης σε δυτική και ανατολική Ασία και ως αντίβαρο στην Κίνα (QUAD). Έτσι, η Δύση επιχειρεί την ανανέωση της συμμαχίας με Τουρκία και ΒΣΑ και την προσέγγιση της Ινδίας παρά το μη φιλελεύθερο προφίλ των ηγετών τους.

Αντίστοιχα, Κίνα, Ρωσία και Ιράν χτίζουν ένα πλέγμα συνεργασίας στην Ευρασιατική ενδοχώρα. Η Κίνα καθιστά τη νοτιοανατολική Ασία σφαίρα ειδικών συμφερόντων, μέσω της συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου RCEP και της προώθησης των θέσεων της στη θάλασσα. Το Ιράν κρατά ένα Σιιτικό διάδρομο, διά της εδραίωσης φιλικών οργανώσεων σε Ιράκ/Συρία/Λίβανο/Υεμένη. Η Ρωσία ενώνει το μετασοβιετικό χώρο, μέσω των EAEU/CSTO. Ταυτόχρονα, οι 3 σφαίρες ενοποιούνται, χάριν σχημάτων συνεργασίας, όπως ο συντονισμός των SCO/EAEU στα πλαίσια της GEP, αλλά και διαδρόμων, όπως o INSTC (Ινδία-Ιράν-Ρωσία) και η BRI (Κίνα-ΕΕ μέσω Ρωσίας, Πακιστάν/Ειρηνικός-Σουέζ, Κ. Ασία-Τουρκία). Πρόκειται για διαδικασία, που ευνοεί την εξαγωγή πλεονάζοντος κεφαλαίου σε υποδομές τρίτων κρατών και συνοδεύεται από υπηρεσίες ασφάλειας, ζητήματα που έλκουν κοντά τους και άλλα κέντρα ισχύος (Τουρκία-Πακιστάν) με αντίστοιχο προσανατολισμό, αλλά και τις ελίτ χωρών με έλλειμα σε αυτούς τους τομείς, όπως της Αφρικής. Ακολούθως, οι δεσμοί που αναπτύσσονται με άλλα κέντρα ισχύος ωθούν τη συνεργασία σε πλανητικά σχήματα, όπως στους BRICS (με Ινδία, ΒΣΑ, ΗΑΕ, Βραζιλία, Ν. Αφρική). Η εξομάλυνση των σχέσεων ΒΣΑ και Ιράν με Κινεζική μεσολάβηση εντάσσεται σε αυτή τη διαδικασία. Αντίστοιχα, η ενεργειακή και εμπορική συνεργασία με Κίνα και Ρωσία είναι διαχρονικός πειρασμός για την ΕΕ. Στόχος των Ευρασιατικών δυνάμεων, είναι η ένωση της Ευρασίας σε μία ενιαία πολιτική οντότητα.

Η στάση Τουρκίας, Ινδίας και ΒΣΑ είναι κρίσιμη και σε αυτό το εγχείρημα. Η Τουρκία δύναται να το υπονομεύσει, επιχειρώντας να θέσει τη ζώνη επιρροής της σε άλλη τροχιά. Το ΒΣΑ και ο ΟΠΕΚ+ είναι απαραίτητοι για τη διαμόρφωση των αναγκαίων τιμών ενέργειας. Η Ινδία μπορεί να δυσκολέψει τη μονοπώληση των σπάνιων γαιών από την Κίνα και να εμποδίσει τη δημιουργία νέου διεθνούς αποθεματικού από τους BRICS. Επακόλουθα, επιδιώκεται η ρυμούλκηση τους στο εγχείρημα, παρά την προσέγγιση Ινδίας και ΗΠΑ και την παραδοσιακή συμμαχία ΒΣΑ και Τουρκίας με τη Δύση.

Τέλος, τα νέα κέντρα ζητούν ρυθμιστικό ρόλο στο διεθνές σύστημα. Η Τουρκία φιλοδοξεί να  ηγηθεί του Ισλαμικού, Τουρανικού και Μεταοθωμανικό χώρου, προβάλλει ισχύ σε μέρη με ενεργειακό/εμπορικό και στρατηγικό προφίλ και ενισχύει την αμυντική της βιομηχανία. Η Ινδία ασκεί επιρροή στις αναπτυσσόμενες οικονομίες και κινείται για τη σημαντική διεύρυνση του οπλοστασίου της. Το ΒΣΑ ηγείται του Αραβοσουνιτικού χώρου, και αγοράζει δρώντες σε μέρη ενεργειακής/εμπορικής σημασίας. Όλοι, στοχεύουν στην άνοδο τους σε πόλους του διεθνούς συστήματος (οδηγώντας το έτσι σε μία απολική/πολυκεντρική δομή), γεγονός που αυξάνει τις τριβές μεταξύ τους, αλλά και με τους υπάρχοντες πόλους.

Έτσι, η θέση τους παραμένει ευάλωτη. Η Ινδία εισάγει φτηνή ενέργεια και όπλα από τη Ρωσία, αυξάνει τις εισαγωγές όπλων από τις ΗΠΑ, χρειάζεται τους BRICS για την ενίσχυση του νομίσματος της, προσβλέπει στις ΗΠΑ για την ανάσχεση της Κίνας, ενώ η μετατροπή της σε κόμβο και τoυ INSTC και του IMEC απαιτεί την ανοχή των άλλων συμμετεχόντων. Το ΒΣΑ ζητά από τις ΗΠΑ στήριξη στον ανταγωνισμό του με το Ιράν, χρειάζεται την Κίνα ως αγορά πετρελαίου και τη Ρωσία στη ρύθμιση των τιμών του, θέλει παράλληλη συμμετοχή σε IMEC και BRI. Η Τουρκία επιζητεί την ανοχή της Ρωσίας ή των ΗΠΑ στις επιχείρησης της στο εξωτερικό, χρειάζεται το εμπόριο και προς ώρας τα όπλα της Δύσης, αξιοποιεί την προσέγγιση με ΒΣΑ και ΗΑΕ και τη σχέση της με Κατάρ και Ρωσία για τη πρόσβαση σε κεφάλαια και φτηνή ενέργεια, θέλει την ένωση του MC με τη BRI και την οδό IDR (Ιράκ-Π. Κόλπος). Συνεπώς, η εμβάθυνση των σχέσεων με τις άλλες δυνάμεις και η υπέρβαση των διεθνών αντιθέσεων, όπου δε θίγονται οι δικοί τους επιθετικοί σχεδιασμοί, είναι ζήτημα για την Ινδία, την Τουρκία και το ΒΣΑ.

Σε αυτά τα πλαίσια, το φιτίλι άναψε στην Ευρώπη. Τυχόν είσοδος της Ουκρανίας σε ΝΑΤΟ/ΕΕ ακυρώνει την ενοποίηση του μετασοβιετικού χώρου από τη Ρωσία και την απομονώνει στην Ασία ως εκ πεσούσα δύναμη. Αντίθετα, μία Ρωσική σφαίρα θα ενίσχυε τις εξαρτήσεις της ΕΕ από Κίνα και Ρωσία, έλκοντας την στην Ευρασία (ιδιαίτερα τα Βαλκάνια και το Visegrád). Στην πρώτη περίπτωση η Μόσχα θα αντιμετωπίσει κίνδυνο κατάρρευσης, για την αντιμετώπιση του οποίου θα τη συνέφερε να προσδεθεί στη φθίνουσα Δύση απ’ ότι στην ανερχόμενη Κίνα. Στο δεύτερο ενδεχόμενο η συνοχή της Δύσης θα υπονομευθεί εξαιρετικά. Έτσι, οδηγηθήκαμε στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, συνοδεία των Δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία, της μείωσης των πηγών υ/α για τη Δύση και της επιβάρυνσης του πληθωρισμού διεθνώς.

Ακολούθως, η Αφρική βυθίζεται στο χάος. Ο ανταγωνισμός για πρώτες ύλες μεγαλώνει. Οι οικονομικές συνθήκες χειροτερεύουν και η αστάθεια επεκτείνεται, ενώ μεγάλο μέρος των ελίτ δυσανασχετεί με τη συνεργασία που προσφέρει η Δύση, δη η Γαλλία, και στρέφει προς Κίνα, Ρωσία, ΒΣΑ, ΗΑΕ, Τουρκία και Ινδία. Το αποτέλεσμα είναι η πρόκληση εμφυλίων και  πραξικοπημάτων σε όλο και περισσότερες περιοχές.

Επίσης, αναφλέγεται ο Καύκασος. Η ανάγκη της ΕΕ για υ/α και το κλείσιμο του Ρωσικού σκέλους της BRI, επισημαίνουν την αξία του MC, του αγωγού TAP και ενός Διακασπιανού αγωγού. Έτσι, σε συνδυασμό με το δυσπρόσιτο της Αρμενίας, ο Τουρκοαζερικός άξονας αυξάνει τη σημασία του για τη Δύση. Αντίστοιχα, η φιλοδυτική στροφή της Αρμενίας, η φθορά της Ρωσίας στην Ουκρανία και η τάση αυτονόμησης της Τουρκίας από τη Δύση, ωθούν τη Μόσχα σε εναγκαλισμό με τους Άγκυρα-Μπακού, ώστε να περιορισθεί η διείσδυση της Δύσης στην Κ. Ασία. Ως αποτέλεσμα, οι τελευταίοι προχωρούν τους παντουρκικούς τους σχεδιασμούς, καταλαμβάνοντας το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και πιέζοντας την Αρμενία να δεχθεί την οδό zangezur (Αζερμπαϊτζάν-Τουρκία).

Αναπόφευκτα, η φωτιά φτάνει στη Μ. Ανατολή. Η στρατιωτική στήριξη του Ισραήλ από τις ΗΠΑ και η απόπειρα εξομάλυνσης των σχέσεων του με το ΒΣΑ και τα Αραβικά/Ισλαμικά κράτη δίχως τη λύση του Παλαιστινιακού, θρέφουν την κατοχική πολιτική του Τελ-Αβίβ. Οι διεργασίες για μία συμφωνία στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, περιλαμβάνουν εκ μέρους των ΗΠΑ οικονομικά κίνητρα, αλλά και εμπλοκή στις εσωτερικές ταραχές του προηγούμενου έτους και πλήγματα από κοινού με το Ισραήλ στις βάσεις του στην περιοχή ή στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις. Σε αυτό το φόντο, έχουμε την εκδήλωση μίας νέα πολεμική κατάστασης.

Αντανακλαστικά, η ένταση ανεβαίνει και στην άπω Ασία, το λίκνο της διεθνούς οικονομίας και μάλλον ο χώρος που θα κριθεί η πρωτοκαθεδρία της διεθνούς ισχύος. Η Ταϊβάν αποτελεί κρίκο του δακτυλίου που κλείνει την Κίνα στην Ασία. Ωστόσο είναι και το αδύνατο σημείο του, καθότι μέρος της Κινεζικής επικράτειας. Οι ΗΠΑ στηρίζουν την Ταϊβάν, όμως δηλώνουν προσήλωση στην πολιτική της μίας Κίνας, μία τακτική που χρησιμοποιεί τις διαθέσεις κύκλων του νησιού για ανεξαρτησία ώστε να πιέζει το Πεκίνο για υποχωρήσεις σε άλλα σημεία. Έτσι, οι κίνδυνοι για κάποιο επεισόδιο στα Στενά της πυκνώνουν.

Για την ώρα, σε όλα τα θερμά μέτωπα αναζητούνται συμβιβασμοί. Όλοι οι δρώντες φοβούνται τις συνέπειες και το απρόβλεπτο αποτέλεσμα μίας κλιμάκωσης. Συνεπώς, «μαγειρεύονται» συνεννοήσεις, όπως η απώλεια εδαφών για την Ουκρανία, το μοίρασμα βάσεων και πρώτων υλών στην Αφρική, οι όροι υλοποίησης του zangezur, ο έλεγχος της Γάζας από μία πολυεθνική δύναμη. Άλλωστε, όλοι επιθυμούν την επιστροφή της διεθνούς πολιτικής στις συμφωνίες «κυρίων».

Όμως, κάτι τέτοιο δείχνει πολύ δύσκολο. Οι απώλειες της Ουκρανίας πρέπει να επιτρέπουν μία Ρωσική σφαίρα επιρροής και την επέκταση του ΝΑΤΟ. Το μοίρασμα της Αφρικής οφείλει να «θρέψει» όλους τους δρώντες. Ένα πολυεθνικό σώμα στη Γάζα πρέπει να συγκεράσει τις διαφορετικές οπτικές των δρώντων για τη Χαμάς και για το μέλλον του Παλαιστινιακού. Οι Νατοϊκές υποχρεώσεις της Τουρκίας χρειάζεται να εναρμονιστούν με τα σχέδια Κίνας και Ρωσίας στην Κ. Ασία. Εν ολίγοις, οι συνεννοήσεις θα είναι δύσκολες αλλά και εύθραυστές αν επιτευχθούν. Έτσι, με δεδομένη τη διέξοδο που δίνει ο πόλεμος σε λιμνάζοντα κεφάλαια, αλλά και την επίδραση των θερμών μετώπων στο ψυχρό προς ώρας μέτωπο της άπω Ασίας, οι φωνές κύκλων που ζητούν την εδώ και τώρα την «επίλυση» του ζητήματος ακούγονται όλο και πιο δυνατά. Ένας κατακλυσμιαίος παγκόσμιος πόλεμος απειλεί τον πλανήτη.

https://www.militaire.gr/