Η Αριστερά και η «μέθοδος Κασσελάκη»

 

Μετά την εκλογή του Κασσελάκη στη θέση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. άρχισαν να δρομολογούνται οι εσωκομματικές διαδικασίες που αφορούν τις συνεδριάσεις των κομματικών οργάνων με ορίζοντα τη διεξαγωγή του συνεδρίου, οριστικά και τελικά, περί τα τέλη Φεβρουαρίου του 2024. Μέχρι τώρα έχουν πραγματοποιηθεί η συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας (ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ως πολιτικό κόμμα κατέχει τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο δημοκρατικό πολίτευμά μας) και η συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας (πριν από μερικές μέρες), στην οποία ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. αυτοπροσδιορίστηκε ως πολιτικό κόμμα της Αριστεράς.

Το ερώτημα που θέτω όμως είναι το εξής: άραγε ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. αναπροσδιορίστηκε ως δημοκρατικό αριστερό κόμμα και κατά τη διαδικασία εκλογής του νέου προέδρου του; Στο ερώτημα αυτό δεν θα απαντήσω με ένα «ναι» ή με ένα «όχι». Θα μου επιτρέψουν οι αναγνώστες μας να συμμεριστούν μαζί μου μερικές μετακριτικές και ερμηνευτικές σκέψεις σχετικά με όσα συμβαίνουν κατά τη φάση αυτή μέχρι να φτάσουμε στη διεξαγωγή του συνεδρίου.

Ως πολιτικός φιλόσοφος, ο οποίος δεν μελετά μόνον (γραμματολογικά) την «Πολιτεία» του Πλάτωνος, αλλά τα θεωρητικο-πολιτικά ενδιαφέροντά του στρέφονται προς την ιστορική συγκυρία της εποχής του, δεν μπορώ να αδιαφορώ για τις ιστορικές τύχες της Αριστεράς σε μια πολιτική μορφή ζωής όπως είναι η ελληνική πολιτική κοινωνία.

Υποστηρίζω, λοιπόν, ότι το καταστατικό ενός πολιτικού κόμματος δεν είναι ένα «κείμενο» το οποίο μπορεί να αγνοείται και να εντάσσεται στις λογικές ισχύος των συμφερόντων που παίζουν τον δικό τους ρόλο. Για να μιλήσω μια απλή γλώσσα, θέλω να ρωτήσω τον Κασσελάκη το εξής: Οταν έθετε υποψηφιότητα για να εκλεγεί πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., ο ίδιος δεν είχε επίγνωση ότι είναι «ξένο σώμα» στην Αριστερά; Δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι ως πρόεδρος αντί να έχει ως στόχο του την ενότητα και τον πολιτικό μετασχηματισμό του κόμματος τελικά θα το οδηγήσει στη διάλυση;

Κατά τη θεωρητικο-πολιτική άποψή μου η τυπική δημοκρατική διαδικασία εκλογής του Κασσελάκη στη θέση του προέδρου είναι η επιτομή της «μετα-δημοκρατίας»! Θα εξηγήσω τώρα πώς και γιατί μια κλασική τυπική νομιμοποιητική διαδικασία «μεταμορφώθηκε» σε πειραματική και ανορθόδοξη σχέση ανάμεσα στους αντιπροσώπους και τους αντιπροσωπευόμενους.

Στη μοντέρνα πολιτική λογική της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας τα δύο επίπεδα συνδέονται μέσω μιας διαδικασίας διαμόρφωσης απόψεων και θέσεων που θεμελιώνονται σε ορθολογικά επιχειρήματα και σε ανεξουσίαστες και ελεύθερες διαβουλεύσεις. Κατά την άποψή μου, στην προεκλογική φάση για να καταλήξουμε στην εκλογή του Κασσελάκη συνέβησαν δύο πράγματα: πρώτον, συνδέθηκαν δύο επίπεδα, το ένα είναι οι πρακτικές πολιτικής ενσωμάτωσης της Αριστεράς στην προοπτική του πολιτικού αυτοπροσδιορισμού της.

Και το άλλο, ότι επιτεύχθηκε μια σύνδεση ανάμεσα σε δύο ετερόκλητα συστήματα «κατασκευής γνώμης». Τα ψηφιακά μέσα και δίκτυα έχουν τη δική τους επικοινωνιακή δυναμική αλλά, προς το παρόν, εξαιτίας της δομής τους δεν μπορούν να παίξουν τον ρόλο των διαμορφωτών της κοινής γνώμης. Το δημοκρατικό-αριστερό πολιτικό κόμμα που ονομάζεται ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχει ως πρόεδρό του τον Κασσελάκη (εδώ και έναν μήνα), αλλά ακόμη προσπαθεί να «κατασκευάσει» τον πολιτικό εαυτό του. Ο πρόεδρός του θα κριθεί στις επικείμενες διαδικασίες.

Κλείνοντας αυτή την παρέμβασή μου με θέμα τα τεκταινόμενα στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. μέχρι το συνέδριό του, θέλω να επισημάνω τα εξής: Πρώτον, ποτέ μα ποτέ στην ευρωπαϊκή ιστορία των πολιτικών κομμάτων δεν υπάρχει προηγούμενο με το όνομα «Κασσελάκης». Και το δεύτερο, ποτέ μα ποτέ η Αριστερά στην Ευρώπη δεν δημιουργήθηκε ως πολιτικό υποκείμενο και δεν αυτοπροσδιορίστηκε με τη «μέθοδο Κασσελάκη».

Στο υπαρξιακό πολιτικό αδιέξοδο που βρίσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. του Κασσελάκη, μόνο μια λύση υπάρχει: να επανιδρυθεί ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ως δημοκρατικό-αριστερό κόμμα της «Μεγάλης Αριστεράς» του μεταπολέμου και της μεταπολίτευσης. Περιμένω στον οδικό χάρτη που χάραξε η ίδια η ελληνική πολιτική κοινωνία να γίνουν δύο μεγάλα βήματα: το ένα είναι να απαλλαγεί η Αριστερά από τη «μετα-δημοκρατική» καινοτομία της τύπου Κασσελάκη και το άλλο να επανιδρυθεί η «Μεγάλη Αριστερά» των βιωμάτων μας, των ιδεών μας, των μελλοντικών σχεδίων μας.

Επιτέλους ο Κασσελάκης (να το καταλάβουμε όλοι μας αυτό) δεν μπορεί να γίνει η πολιτική προσωπικότητα της Αριστεράς του εικοστού πρώτου αιώνα. Είναι πολιτικά αναλφάβητος και εκεί θα παραμείνει. Δεν θα γίνει ποτέ ο πολιτικός κληρονόμος των Ηλιού, Δρακόπουλου, Κύρκου, Κουβέλη κ.λπ. Οσον αφορά δε τον Τσίπρα, που τον ανέδειξε η Αριστερά μέχρι και πρωθυπουργό της Ελλάδας, θα πρέπει ο ίδιος να απαντήσει στο ερώτημα: Από πού προέκυψε ο Κασσελάκης ως πρόεδρος του κόμματος; Εάν και στην Αριστερά ισχύουν τα ίδια αόρατα κριτήρια τα οποία λειτουργούν κατά τον δομικό τρόπο της Δεξιάς, τότε θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι η «μέθοδος Κασσελάκη» είναι η ιδρυτική μετα-πολιτική πράξη ακύρωσης της Αριστεράς σε παγκόσμιο επίπεδο.

*Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

 https://www.efsyn.gr/