Το χάος στις αγορές ξυπνά μνήμες από την κρίση χρέους

 Το νέο χάος στις αγορές αποκαλύπτει το ρήγμα στους κόλπους της ΕΕ και επαναφέρει μνήμες από την κρίση χρέους του 2009 που είχε προκαλέσει τεράστιες αναταράξεις στο μπλοκ

Το χάος στις αγορές επαναφέρει μνήμες από την κρίση..

χρέους της ευρωζώνης πριν από περισσότερο από μια δεκαετία και υπογραμμίζει τις διαιρέσεις που πλήττουν τις προσπάθειες του νομισματικού μπλοκ να σφυρηλατήσει έναν στενότερο δεσμό.

Ενώ τα χρόνια μετά την κρίση χρέους οι 19 χώρες της ευρωζώνης να ενισχύουν τους τραπεζικούς ελέγχους, πολλές προγραμματισμένες οικονομικές μεταρρυθμίσεις στην Ιταλία και αλλού αποδυναμώθηκαν καθώς η τεράστια εκτύπωση χρήματος έδωσε ώθηση την οικονομία, γράφει το Reuters.

Υποκινούμενη από φόβους ότι το υψηλότερο κόστος δανεισμού θα καταπνίξει την οικονομική ανάπτυξη, η καταστροφή των αγορών έχει αποκαλύψει τις ρωγμές στη συμμαχία που -σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες- συγκρατείται σε μεγάλο βαθμό από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και όχι από μια κυβέρνηση με εξουσία να φορολογεί και να ξοδεύει.

Δύο γεγονότα αυτή την εβδομάδα αποκάλυψαν την ευθραυστότητα της ένωσης: οι προσπάθειες της ΕΚΤ να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στα πιο αδύναμα κράτη που αντιμετωπίζουν αυξανόμενο κόστος δανεισμού και η δεκαετής αποτυχία των υπουργών να βάλουν τους αποταμιευτές του μπλοκ σε σταθερή βάση.

Μετά από μια σπάνια έκτακτη συνεδρίαση την Τετάρτη, η ΕΚΤ υποσχέθηκε νέα μέτρα για να μετριάσει τις εκπτώσεις στην αγορά, αλλά η έλλειψη συγκεκριμένου σχεδίου για να βοηθήσει χώρες με χρέη όπως η Ιταλία και η Ελλάδα απογοήτευσε ορισμένους.

Αυτό ήλθε σε πλήρη αντίθεση με το 2012, όταν ο τότε πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι αντιμετώπισε μια κρίση εμπιστοσύνης για το μέλλον του νομίσματος με την υπόσχεση να κάνει «ό,τι χρειαστεί», ακολουθούμενο από ένα τεράστιο πρόγραμμα εκτύπωσης χρήματος.

Τώρα, ωστόσο, οι τεράστιες αυξήσεις τιμών, που προκαλούνται από αυτή την εκτύπωση χρημάτων, καθώς και το αυξημένο κόστος ενέργειας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τα lockdown της πανδημίας στην Κίνα, κάνουν αυτό το κατόρθωμα δύσκολο να επαναληφθεί.

«Ήταν εύκολο να κάνουμε ό,τι χρειάζεται όταν ο πληθωρισμός ήταν χαμηλός», δήλωσε ο Guntram Wolff από το think-tank Bruegel, προσθέτοντας ότι η αύξηση των τιμών θα ωθήσει την ΕΚΤ να αντιστρέψει την πορεία της. «Η έκτακτη συνεδρίαση δημιούργησε πολλές προσδοκίες στις οποίες η ΕΚΤ δεν μπορεί τελικά να ανταποκριθεί», είπε. «Μόνο οι κυβερνήσεις μπορούν να αντιμετωπίσουν την πραγματική οικονομική απόκλιση και την ελλιπή συγκρότηση της ευρωζώνης».

Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρινό Λε Μερ προειδοποίησε για τον κατακερματισμό του μπλοκ, μία δημόσια προειδοποίηση που κάποτε ήταν πολύ συνηθισμένη, αλλά είχε εξαφανιστεί σε μεγάλο βαθμό από τη στιγμή που η τεράστια εκτύπωση χρημάτων μείωσε την κρίση χρέους.

Μιλώντας σε φοιτητές στο Λονδίνο, η Κριστίν Λαγκάρντ δεν έδωσε άλλες ενδείξεις για το ποια θα μπορούσε να είναι η δράση της ΕΚΤ, μιλώντας αντ’ αυτού για την κλιματική αλλαγή και τον αντίκτυπο του πολέμου στις παγκόσμιες προμήθειες σιτηρών και την επισιτιστική ασφάλεια.

Οι διαιρέσεις στην ευρωζώνη είναι πιθανό να έρθουν στο προσκήνιο σε μια συνεδρίαση των υπουργών αργότερα την Πέμπτη για να συζητήσουν ένα αδιέξοδο σχέδιο για την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού συστήματος του μπλοκ. Κεντρικός πυλώνας της μεταρρύθμισης της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η λεγόμενη τραπεζική ένωση παραμένει σε συζητήσεις με το κρίσιμο ζήτημα της προστασίας των καταθέσεων σε ολόκληρη την περιοχή να παραμένει άλυτο.

«Πήγαμε περισσότερο πίσω παρά μπροστά», δήλωσε ο Karel Lannoo του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής. «Εάν υπάρξει χρεοκοπία τράπεζας, θα είναι ίδια με το 2008», είπε, προσθέτοντας ότι τα μεμονωμένα κράτη και όχι το ευρύτερο μπλοκ θα αφεθούν να επωμιστούν το βάρος. «Η περίοδος Ντράγκι τελείωσε».

Οι υπουργοί αναμένεται να καθυστερήσουν περαιτέρω τα σχέδια για το ενιαίο δίχτυ ασφαλείας για τις τραπεζικές καταθέσεις, στο οποίο αντιτίθεται εδώ και καιρό η Γερμανία. Ο Τόμας Χουέρτας, πρώην αναπληρωτής πρόεδρος της τραπεζικής εποπτείας της ΕΕ και τώρα στο Ινστιτούτο Leibniz, είπε ότι η απουσία μίας τέτοιας δικλείδας ασφαλείας θέτει τις ευρωπαϊκές τράπεζες σε μειονεκτική θέση έναντι των Αμερικανών αντιπάλων.

«Είναι ένα από εκείνα τα οφέλη που μπορεί να δει και να αναγνωρίσει το άτομο. Είναι σημαντικό στοιχείο όχι μόνο για τα οικονομικά, αλλά νομίζω και για την ίδια την Ένωση», πρόσθεσε, σχολιάζοντας την ανάγκη για διασυνοριακή προστασία των αποταμιευτών. Αυτή η έλλειψη προόδου σε μια τραπεζική ένωση, με τη σειρά της, έχει επιβαρύνει τις μετοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών, οι οποίες έμειναν πίσω από τους αντιπάλους τους στις ΗΠΑ εδώ και χρόνια.

Η συζήτηση των υπουργών λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο της αύξησης του κόστους δανεισμού της Ιταλίας, που επιδεινώνεται από τα σχέδια της ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια και να περιορίσει την αγορά χρέους της για να μετριάσει τις αυξανόμενες τιμές. Τα ισπανικά, πορτογαλικά και ελληνικά ομόλογα δέχονται παρόμοια πίεση.

Το πώς ανταποκρίνεται η Ευρώπη παρακολουθείται στενά από τραπεζίτες και επενδυτές. «Πολλά από αυτά που κάνουμε είναι ένα παιχνίδι εμπιστοσύνης», δήλωσε ο Vis Raghavan, Διευθύνων Σύμβουλος της EMEA και Συνεπικεφαλής του Global Investment Banking της JPMorgan. «Πολλά από αυτά που βλέπουμε αφορούν την εμπιστοσύνη στην πολιτική και την επίτευξη μιας εύρυθμης διαδρομής για να αποφύγουμε τον στασιμοπληθωρισμό».

Όμως, καθώς η ΕΚΤ δεν έχει εργαλεία για να κρατήσει τους επενδυτές ευχαριστημένους, η μπάλα είναι πίσω στο γήπεδο των πολιτικών για να δράσουν. «Ενώ η ΕΚΤ θα μπορούσε να κρατήσει τις αγορές ευχαριστημένες με ένα μπαζούκα, γίνεται όλο και πιο δύσκολο να το κάνει σε μια εποχή που πρέπει να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό», δήλωσε ο Carsten Brzeski, οικονομολόγος στην ολλανδική τράπεζα ING. «Αυτό αφήνει στις κυβερνήσεις να συνεννοηθούν επιτέλους για την εξεύρεση μιας σωστής ένωσης».

Πηγή