Οι εφημερίδες και τα περιοδικά κατακλύζονται
από περισπούδαστα άρθρα που μας βεβαιώνουν ότι ο κόσμος μετά το τέλος της πανδημίας θα είναι αλλιώς. Τίποτε δεν θα είναι το ίδιο. Ακολουθούν διάφορες προφητείες που, αν μη τι άλλο, δίνουν τροφή για σκέψεις.
Δημοσιεύθηκαν οι σκέψεις του Χένρι Κίσινγκερ, τις οποίες αντιγράφω: «Οταν τελειώσει η πανδημία, οι θεσμοί πολλών κρατών θα θεωρηθούν αποτυχημένοι. Το αν αυτή η θέση είναι αντικειμενική δεν έχει κάποια σημασία. Η πραγματικότητα είναι ότι ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ πια αυτός που ήταν, μετά τον κορωνοϊό».
Μένω σπίτι, όπως οι περισσότεροι. Προσέχω διότι, σύμφωνα με τους ειδικούς, έχω 20% πιθανότητα να μην επιζήσω μιας επίθεσης του κορωνοϊού. Δεν έχω τις γνώσεις ή αρκετά στοιχεία που να μου επιτρέπουν να διατυπώσω θεωρίες για τον κόσμο μετά τον κορωνοϊό. Μπορώ όμως να προβλέψω τη δική μου συμπεριφορά. Θα αποφεύγω τα ταξίδια με αεροπλάνο ή πλοίο, διότι θα φοβάμαι ότι ο διπλανός μου μπορεί να είναι σιωπηλός φορέας του ιού. Στο θέατρο ή στην ταβέρνα θα φταρνίζεται ο διπλανός μου. Είμαι ασφαλής; Καλύτερα να μην πάω. Κοντολογίς, όσο δεν κυκλοφορεί εμβόλιο κατά του κορωνοϊού ή / και αποτελεσματικό φάρμακο θα συνεχίσω τον αυτοαποκλεισμό μου.
Η ελληνική οικονομία εδώ και χρόνια καρκινοβατεί. Φορτωμένη δυσβάστακτα χρέη, αποτέλεσμα πολύχρονου βίου πέραν των δυνάμεών της, δεν μπόρεσε να βρει τη φόρμουλα που θα της επέτρεπε να αναπτυχθεί γρήγορα. Μικρή αχτίδα ελπίδας ήταν ο τουρισμός. Ηταν η σχετικά ευκολότερη λύση. Εχουμε μοναδικό στον κόσμο κλίμα, ανεπανάληπτη πολιτιστική κληρονομιά, καταπληκτικές ακρογιαλιές και έτσι, με λίγη προσπάθεια, μπορούσαμε να προσελκύσουμε εκατομμύρια τουρίστες. Για τα επόμενα δύο χρόνια δεν θα είναι έτσι. Κάτι άλλο πρέπει να κάνουμε για να σταθούμε στα πόδια μας.
Ελπίζω να μπορέσουμε να οργανώσουμε σε όλη την Ελλάδα ένα στατιστικά αξιόπιστο τεστ για τον κορωνοϊό. Θα απαιτηθεί συνεργασία των υγειονομικών αρχών με τη Στατιστική Υπηρεσία και τα πανεπιστήμια, ώστε χωρίς χρονοτριβή να γίνουν περί τις 120.000 τεστ (έχουν ήδη γίνει περί τις 45.000), χωρικά σωστά κατανεμημένα. Η γνώση της πραγματικότητας θα επιτρέψει στις αρχές να διαμορφώσουν με χειρουργική ακρίβεια την πολιτική αντιμετώπισης της πανδημίας. Δεν χρειάζεται παντού η ίδια αντιμετώπιση. Προϋπόθεση για διαφοροποίηση είναι η γνώση της πραγματικότητας.
Η κυβέρνηση διακηρύσσει σωστά ότι η χώρα χρειάζεται μεγαλύτερη ανάπτυξη, λιγότερους φόρους, αύξηση των θέσεων εργασίας. Θα χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα για να γίνει κατανοητή η απέχθεια προς την ιδιωτική επιχείρηση και το ατελέσφορο της κυβερνητικής διακήρυξης.
Σύμφωνα με έκθεση του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) για την περίοδο 30.3 έως 5.4.2020, οι τιμές χονδρικής για την ηλεκτρική ενέργεια διαμορφώθηκαν σε περίπου 20 ευρώ / MWh για τις περισσότερες δυτικοευρωπαϊκές χώρες, 26 ευρώ / MWh για τις πρώην ανατολικοευρωπαϊκές και 34 ευρώ / MWh για την Ελλάδα! Σκεφτείτε, οι Γερμανοί βιομήχανοι ξεκινούν με χονδρική τιμή 19,59 ευρώ / MWh, οι Ελβετοί με 20,07 ευρώ / MWh και οι Ελληνες με 34,13 ευρώ / MWh!
Η Χρύσα Λιάγγου στην «Κ» της 10.04.2020 σε ρεπορτάζ της επιβεβαιώνει: «Την ακριβότερη χονδρεμπορική αγορά ρεύματος στην Ευρώπη έχει η Ελλάδα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το τέταρτο τρίμηνο του 2019. Σε σχέση μάλιστα με τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, η ελληνική χονδρεμπορική αγορά ρεύματος είναι κατά 50% ακριβότερη».
Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας καλύφθηκε κατά 30% από εισαγόμενο φυσικό αέριο, 29% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), 29% από καθαρές εισαγωγές (!!!), 9% από λιγνίτη και μόλις κατά 3% από υδροηλεκτρικά έργα.
Πέρα από το εξοντωτικό κόστος, αναλογισθείτε τις συνέπειες για την ασφάλεια της χώρας. 30% από εισαγόμενο φυσικό αέριο και 29% από εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας. Οι μόνοι ευχαριστημένοι φαντάζομαι ότι είναι οι εισαγωγείς, που μάλλον θησαυρίζουν.
Αλλά ποιες είναι οι συνέπειες για τη βιομηχανία; Η μία μετά την άλλη μεγάλη εξαγωγική κλωστοϋφαντουργική επιχείρηση (Βαρβαρέσος, Επίλεκτος, Ναυπάκτου) αναστέλλει τη λειτουργία της μην μπορώντας να ανταγωνιστεί. Η Ελλάδα παράγει εκατοντάδες χιλιάδες τόνους εξαιρετικής ποιότητας βαμβάκι. Το περισσότερο εξάγεται στην Τουρκία για να επανέλθει ως έτοιμο προϊόν. Εκτός από τις κλωστοϋφαντουργίες, πλήττονται και οι μεγάλες μεταλλουργικές επιχειρήσεις (Μάνεσης) και γενικά όλες οι βιομηχανίες στις οποίες η ηλεκτρική ενέργεια είναι σημαντικό μέρος του κόστους του προϊόντος τους.
Στα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης δεν διέκρινα την πρόθεση (για να παραφράσω τον Ντράγκι) «να κάνει ό,τι χρειάζεται ώστε η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στη βιομηχανία να είναι στο μέσο επίπεδο της Δυτικής Ευρώπης». Περιμένω λοιπόν από την κυβέρνηση να κάνει ό,τι χρειάζεται για να εξισώσει την τιμή του ρεύματος στη βιομηχανία με την τιμή που ισχύει στη Δυτική Ευρώπη. Ωσπου να σκεφτεί κάτι καλύτερο, η κυβέρνηση θα μπορούσε με ΠΝΠ να θεσπίσει αρνητικό φόρο στην κατανάλωση βιομηχανικού ρεύματος, ώστε η τιμή να είναι ίση με την τιμή που πληρώνουν οι γερμανικές βιομηχανίες.
Μια άλλη πλευρά του κόστους που αναφέρουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις που κλείνουν επειδή δεν είναι ανταγωνιστικές είναι οι ασφαλιστικές εισφορές (52% ενός μισθού, σε σχέση με 23% στη Γερμανία, όπως διαβάζω στο «Βήμα» της 12.4.2020).
Πρέπει να θυμίσω στο σημείο αυτό την εδώ και δέκα χρόνια επαναλαμβανόμενη πρότασή μου για το ασφαλιστικό: Κάθε Ελληνας και Ελληνίδα στα 67 θα λαμβάνει από το κράτος, χωρίς προϋποθέσεις, 700 ευρώ μηνιαίως. Το «χωρίς προϋποθέσεις» σημαίνει ότι καταργούνται (επαναλαμβάνω: καταργούνται) όλες οι κρατήσεις τόσο του εργαζομένου όσο και του εργοδότη. Αντιλαμβάνεστε ότι ένα τέτοιο σύστημα, μετά μάλιστα την ευεργετική είσοδο στην πολιτική του κ. Πιερρακάκη, είναι απλούστατο. Θα έχει μηδαμινό κόστος διαχείρισης. Θα κοστίζει στον προϋπολογισμό περί τα 15 δισ. ευρώ ετησίως? πολύ λιγότερα, δηλαδή, από τα ποσά με τα οποία επιβαρύνεται σήμερα για την εφαρμογή του δαιδαλώδους και άδικου ασφαλιστικού «συστήματος». Η λογική υποδεικνύει ότι μετά τον κορωνοϊό τίποτε δεν θα είναι το ίδιο. Ευκαιρία να αποδείξουν όσοι κυβερνούν ότι μετά τον κορωνοϊό μπορούν να σκεφτούν διαφορετικά. Πρέπει? για να ξαναπάρει μπρος η παραγωγική μηχανή στην Ελλάδα. Με μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας και με κατάργηση των ασφαλιστικών εισφορών.
Καλό και σωστό είναι να μοιράζονται χρήματα στους εργαζομένους που χτυπήθηκαν από την κρίση, σωστό είναι να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις όσον αφορά τα δάνειά τους, αλλά παράλληλα πρέπει να αρθούν τα αίτια που προκάλεσαν τις δυσκολίες στις βιομηχανίες (κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και ασφαλιστικές εισφορές). Σκεφτείτε: Αναστέλλει μια βιομηχανία τη λειτουργία της. Οι εργαζόμενοι σε διαθεσιμότητα. Το κράτος σπεύδει να βοηθήσει τους εργαζομένους. Υποχρεώνει τις τράπεζες να ανεχθούν καθυστερήσεις στην αποπληρωμή δανείων. Δέχεται να καθυστερήσει η πληρωμή των φόρων. Ολα αυτά καλά, αλλά σε τι βοηθούν στο να ανακτήσει η βιομηχανία την ανταγωνιστικότητά της; Μην παραβλέπετε ότι με υγιείς, ανταγωνιστικές βιομηχανικές επιχειρήσεις το κόστος από τα μέτρα για την πανδημία θα περιοριζόταν.
Θα κλείσω το μακρύ αυτό σημείωμα με μερικές παρατηρήσεις για την παγκοσμιοποίηση και την Ενωμένη Ευρώπη.
Ο κορωνοϊός ξεκίνησε (λέγεται) στην Κίνα και αστραπιαία εξαπλώθηκε σε όλον τον πλανήτη. Είτε μας αρέσει είτε όχι, η τεχνολογία και οι μεταφορές έχουν εγκαταστήσει ένα παγκόσμιο εποικοδόμημα από το οποίο δεν μπορούμε να ξεφύγουμε.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι φιλελεύθερες δημοκρατίες δέχτηκαν να συνταχθούν υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Η συμπεριφορά του προέδρου Τραμπ δημιούργησε ερωτήματα για το αν η ηγεσία των ΗΠΑ είναι αξιόπιστη και επιθυμητή. Αλλά, αν δεν ηγούνται οι ΗΠΑ, ποιος θα ηγηθεί; Και εμείς, εδώ στην Ελλάδα, τι πρέπει να κάνουμε;
Οσον αφορά τον κορωνοϊό, ένα παγκόσμιο φαινόμενο και μια παγκόσμια απειλή, φάνηκε ότι όλες οι ευρωπαϊκές χώρες επέλεξαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα η καθεμία για τον εαυτό της. Θεώρησαν ότι η δημόσια υγεία αφορά αποκλειστικά το κάθε κράτος-μέλος και όχι την Ευρώπη. Ακολούθησαν τραγελαφικά φαινόμενα. Πρώτα βοήθησε η Κίνα την Ιταλία και μετά η Γερμανία.
Στην εποχή μετά τον κορωνοϊό η Ε.Ε. πρέπει να ασχοληθεί σοβαρά με την προστασία της υγείας των πολιτών της. Στην επόμενη πανδημία η Ευρώπη δεν πρέπει να βρεθεί ξανά απροετοίμαστη. Η κυβέρνηση ελπίζω να προωθήσει την ιδέα αναβάθμισης του European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) με νέες αποφασιστικές αρμοδιότητες και προϋπολογισμό και να προτείνει για την ηγεσία του τον καθηγητή κ. Τσιόδρα.
Οπως και για την υγεία, έτσι και για την άμυνα των πολιτών της Ευρώπης η εποχή μετά τον κορωνοϊό απαιτεί αναθεώρηση της πολιτικής. Ιδίως διότι η Ευρώπη δεν μπορεί πια να εμπιστεύεται απολύτως τις ΗΠΑ. Τα 500 εκατ. Ευρωπαίοι είναι ασφαλώς ικανοί να αναπτύξουν σύγχρονα οπλικά συστήματα, ώστε να πάψουν να εξαρτώνται από τους Αμερικανούς. Αρκεί να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Να πιστέψουν ότι μαζί είναι καλύτερα από χώρια.
Η μέχρι σήμερα εξαιρετικά επιτυχής αντιμετώπιση του προβλήματος της πανδημίας στην Ελλάδα οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η κυβέρνηση άκουσε τους ειδικούς. Δεν παρασύρθηκε από ευτελή ψηφοθηρία. Το ίδιο ακριβώς πρέπει να κάνει για να αντιμετωπίσει το κατεπείγον πρόβλημα αναδιοργάνωσης των Ενόπλων Δυνάμεων. Να καλέσει 5-6 λαμπρούς αξιωματικούς με καλές σπουδές και διεθνή εμπειρία να υποδείξουν προτεραιότητες για τη βιομηχανία, για εκσυγχρονισμό υλικού με χαμηλό κόστος, αναδιάταξη δυνάμεων κ.λπ. Η προσοχή μας είναι τώρα στραμμένη στον κορωνοϊό, αλλά ο κίνδυνος από την Τουρκία είναι πραγματικός. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι.
*πρώην υπουργός
**πρώτη δημοσίευση: www.kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το παρόν διαδικτυακό μέσο ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει περί των επωνύμων ή ανωνύμων σχολίων που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω της φόρμας επικοινωνίας έτσι ώστε να αφαιρεθεί.