Ο Σερραίος επιστήμονας της διασποράς που χαρτογράφησε τεράστιο αριθμό αγνώστων ιών

Ο Νίκος Κυρπίδης Σερραίος Έλληνας βιολόγος της διασποράς, εργαζόμενος στο Κοινό Ινστιτούτο Γονιδιώματος του

Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, ανακάλυψε και «χαρτογράφησε» ένα τεράστιο αριθμό άγνωστων έως τώρα ιών, που υπάρχουν στον πλανήτη μας και η πλειονότητα των οποίων «τρυπώνουν» στα βακτήρια και τα μολύνουν.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Νίκο Κυρπίδη, που έκαναν τη περασμένη εβδομάδα (17/8/2016) τησχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», μελέτησαν όλες τις βάσεις γενετικών μικροβιακών δεδομένων ανά τον κόσμο και ανακάλυψαν πάνω από 125.000 πλήρη ή αποσπασματικά γονιδιώματα ιών, που περιέχουν συνολικά 2,79 εκατομμύρια πρωτεΐνες. Με τον τρόπο αυτό, πέτυχαν να πολλαπλασιάσουν τον αριθμό των γνωστών γονιδίων ιών, πράγμα που θα βοηθήσει σημαντικά τους επιστήμονες, ιδίως στο πεδίο της συνθετικής βιολογίας.

«Είναι η πρώτη φορά που κάποιος έψαξε συστηματικά σε όλα τα ενδιαιτήματα και σε τέτοιο μεγάλο εύρος δεδομένων, για να φέρει στο φως τόσους νέους ιούς. Εξερευνήσαμε γενετικά τους ιούς σε όλα τα οικοσυστήματα», δήλωσε ο Νίκος Κυρπίδης.
«Το 99% των οικογενειών ιών που ανακαλύφθηκαν, δεν σχετίζονται στενά με κανένα ιό που είχε ήδη “διαβαστεί” το DNA του. Αυτό μας παρέχει ένα τεράστιο πλούτο νέων δεδομένων, τα οποία θα μελετηθούν πιο λεπτομερώς μέσα στα επόμενα χρόνια», επισημαίνει.
«Υπερδιπλασιάσαμε τον αριθμό των μικροβιακών οικογενειών που “φιλοξενούν” ιούς και δημιουργήσαμε τον πρώτο χάρτη παγκόσμιας κατανομής των ιών».

Ο αριθμός των μικροβίων στον πλανήτη μας είναι ασύλληπτος (υπολογίζεται στον αριθμό 1 ακολουθούμενο από 30 μηδενικά) και θεωρείται ότι ξεπερνά τα άστρα του γαλαξία μας. Τα περισσότερα παραμένουν άγνωστα και αναξιοποίητα.

Το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑδιαθέτει ένα πρόγραμμα που προσπαθεί να ρίξει φως σε αυτή τη μικροβιακή «σκοτεινή ύλη».
Ο αριθμός των ιών θεωρείται τουλάχιστον δύο τάξεις μεγέθους μεγαλύτερος από εκείνον των μικροβιακών κυττάρων (βακτηρίων κ.α.). Η κατάσταση περιπλέκεται, επειδή οι ιοί διεισδύουν στα μικρόβια και τα μολύνουν.

Μέχρι σήμερα έχει «διαβαστεί» το DNA (έχουν αλληλουχηθεί τα γονιδιώματα) μόνο 2.200 ιών και περίπου 50.000 βακτηρίων, δηλαδή ένα πολύ μικρό ποσοστό του συνόλου.
Η νέα μελέτη -στην οποία συμμετείχε ένας ακόμη Έλληνας επιστήμονας, συνεργάτης του Ν.Κυρπίδη, οΓιώργος Παυλόπουλος, επίσης ερευνητής του Κοινού Ινστιτούτου Γονιδιώματος του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ- θα βοηθήσει να μελετηθούν περισσότερα γονιδιώματα.

Στη λίστα των 27 Ελλήνων επιστημόνων με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως

Ο Νίκος Κυρπίδης είναι βιολόγος, ερευνητής, επικεφαλής του Προγράμματος Προκαρυωτικής Γονιδιωματικής στο Joint Genome Institute του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ. Έχει τιμηθεί με πολλά διεθνή βραβεία και είναι στη λίστα των 27 Ελλήνων επιστημόνων με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως για το 2015 σύμφωνα με την Thomson Reuters.
Γεννήθηκε στις Σέρρες το 1963, όπου και μεγάλωσε.

Αποφοίτησε από το Τμήμα Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1989 όπου και εργάστηκε ερευνητικά. Ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, από όπου πήρε το Διδακτορικό του δίπλωμα στη Μοριακή Βιολογία το 1996.

Συνέχισε για μεταδιδακτορικές σπουδές στην Αμερική, στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις, στο πλευρό του Carl Woese, ο οποίος θεωρείται ο Δαρβίνος του 21ου αιώνα και στον οποίο απονεμήθηκε το Crafoord Prize (ισότιμο του Nobel Prize για τη Βιολογία) το 2003.
Εκεί ειδικεύθηκε στη Βιοπληροφορική η οποία συνδυάζει τη Βιολογία με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Το 1999 μετακινήθηκε στον ιδιωτικό τομέα, αναλαμβάνοντας την διεύθυνση της Βιοπληροφορικής στην εταιρεία Integrated Genomics, στο Σικάγο, Ιλινόις, όπου έμεινε για 5 χρόνια.

Από το 2004, ο Νίκος εργάζεται στο Joint Genome Institute το οποίο ανήκει στο Αμερικανικό Υπουργείο Ενέργειας και το οποίο έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην αποκρυπτογράφηση του ανθρώπινου DNA .

Το 2010 έγινε επικεφαλής του Προγράμματος Μεταγονιδιωματικής και το 2011 του συνδυασμένου Προγράμματος Μικροβιακής Γονιδιωματικής και Μεταγονιδιωματικής. Έχει διάφορα βραβεία στο ενεργητικό του και από το 2014 είναι μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Μικροβιολογίας.

(πηγές: περιοδικό nature, ellines.com)

http://www.anexartitos.gr/