Ψίθυρος πάνω από την πόλη : Ο Πολιτικός και ο ......πολιτικάντης

 

 

 

 

Άρθρο αγγλικής εφηµερίδας µού θύµισε τη διαφορά µεταξύ τού πολιτικού (statesman) και του πολιτικάντη (politician). Ο πρώτος σκέφτεται την επόµενη γενιά, ο δεύτερος τις επόµενες εκλογές.

Ο πολιτικός έχει ικανότητες, που τις θέτει στην υπηρεσία τής Πατρίδας του. έχει όραµα γι’ αυτήν και θέλει να το εκπληρώσει, είναι έµπειρος, µε γνώση βαθιά και γνώσεις πολλές, είναι ικανός και επιδέξιος στους δύσκολους χειρισµούς, είναι δίκαιος, είναι µε ένα λόγο ένας σοφός πολιτικός ηγέτης. Ο πολιτικάντης µπορεί να έχει ικανότητες, να είναι έµπειρος στους τακτικούς χειρισµούς, να είναι ικανός στον λόγο, αλλά το µόνο που επιδιώκει είναι να ικανοποιήσει τη µαταιοδοξία του, αγνοώντας την τύχη τού λαού που τον ακολουθεί. Είναι ο επιτήδειος, που γνωρίζει να αναρριχάται ως ο γυµνοσάλιαγκας, που διαθέτει αυξηµένη πονηριά, που γνωρίζει πολύ καλά τον ρόλο τού κόλακα -προς τους επάνω υποκλίσεις και εξυπηρετήσεις και προς τους κάτω περιφρόνηση, αλαζονεία, εκµετάλλευση- και που εκµεταλλεύεται αξιώµατα και καταστάσεις για προσωπικό όφελος.

Συνήθως στην Ελλάδα χαρακτηρίζουµε «δηµαγωγούς» τους ανάξιους πολιτικούς, που µεταχειρίζονται απατηλά µέσα και κάθε είδους ψέµα, για να τους ψηφίσει ο λαός. Ο χαρακτηρισµός χρησιµοποιείται και στις άλλες γλώσσες. Το Λεξικό τής Οξφόρδης ορίζει τον «demagogue» ως τον πολιτικό που επιχειρεί να αποσπάσει την υποστήριξη του λαού, στοχεύοντας στα πάθη του και στα κατώτερα ένστικτά του. Το Λεξικό «Larousse» σηµειώνει ότι «demagogue» είναι ο πολιτικός που για ίδιον όφελος κολακεύει το λαό και εν γνώσει του τον εξαπατά.

 

 

 

 

Στην Ελλάδα από την Αρχαιότητα έχουµε γνωρίσει πολιτικούς και πολιτικάντηδες-δηµαγωγούς. Στα χρόνια τού Πελοποννησιακού Πολέµου χαρακτηριστικός τύπος δηµαγωγού ήταν ο Κλέων, για τον οποίο ο Θουκυδίδης γράφει ότι η έκκλησή του στο συναίσθηµα και στο ατοµικό συµφέρον διαίρεσε την πόλη. Κι επειδή έβλεπε ότι το µορφωµένο τµήµα του λαού δεν τον ακολουθούσε, επιτέθηκε µε σφοδρότητα στην Παιδεία! Υποστήριξε µε περισσό θράσος ότι η αµάθεια συνδυασµένη µε σωφροσύνη είναι πιο ωφέλιµη από την επιτηδειότητα, συνδυασµένη µε την αστάθεια και πως οι ταπεινότεροι άνθρωποι διοικούν καλύτερα τις Πολιτείες από τους µορφωµένους… Κατά τον Θουκυδίδη και τον Αριστοφάνη ο Κλέων ήταν αξεπέραστος στη συκοφαντία και στη διαβολή. ήξερε άριστα να παίζει τον ρόλο του «µαντρόσκυλου» του λαού, όπως ο ίδιος αποκαλούσε τον εαυτό του, και αξιοποιούσε στο έπακρο την καχυποψία τού απλού πολίτη για τις αποφάσεις τών αντιπάλων του, που είχαν την εξουσία.

Στη σύγχρονη Ελλάδα περισσεύουν οι πολτικάντηδες και οι δηµαγωγοί και δυστυχώς λίγοι είναι οι ευπατρίδες, ικανοί και οραµατιστές πολιτικοί. Στους πρώτους εφαρµόζεται εκείνο που έγραψε ο Τζ. Μπ. Σόου: «Αν δεν ξέρεις να λες ψέµατα και να κάνεις απάτες και κλεψιές, παρακολούθησε την πολιτική και θα τα µάθεις όλα αυτά». Για τους πολιτικάντηδες υπάρχει πληθώρα παραδειγµάτων. Στους πολιτικούς φωτεινά παραδείγµατα αποτελούν οι Καποδίστριας, Καφαντάρης και Πλαστήρας. Δεν σκέφτηκαν ποτέ το προσωπικό τους όφελος, αλλά µόνο εκείνο της Πατρίδας. θυσίασαν τα πάντα γι’ Αυτήν. δεν κέρδισαν τίποτε και είχαν επίγνωση των ευθυνών που αναλάµβαναν και της ιστορίας τής Πατρίδας.

Πώς ξεχωρίζουν οι πολιτικοί από τους πολιτικάντηδες; Μπαίνω στον πειρασµό και σηµειώνω τα ακόλουθα ερωτήµατα: Είναι δυνατό ένας ευπατρίδης πολιτικός, όταν πάρει ένα αξίωµα, το πρώτο που θα σκεφθεί να είναι πώς θα τακτοποιήσει την οικογένειά του ή τους φίλους του; Πώς θα βγάλει παράνοµα χρήµατα; Πώς θα εξασφαλίσει νόµιµα (αφού ο ίδιος και οι όµοιοί του θεσπίζουν τους νόµους), αλλά καθόλου ηθικά να είναι πλούσιο και προσοδοφόρο το µέλλον το δικό του και της οικογενείας του; Πώς, ικανοποιώντας κάθε επιθυµία οποιουδήποτε ψηφοφόρου του, θα ξαναβγεί βουλευτής, χωρίς να σκέφτεται τα οικονοµικά τού Κράτους και το µέλλον τών επόµενων γενεών;

Η οικονοµική κρίση δεν έχει βοηθήσει αρκετά στην αλλαγή νοοτροπίας τών κρατικών παραγόντων, γιατί είναι κυρίως ηθική και κοινωνική η κρίση, και πολλοί έχουν πάθει τέτοια ψυχική πώρωση, που συνεχίζουν να συµπεριφέρονται ως πολιτικάντηδες. Η πολιτική σήψη αντί να εξυγιανθεί ανακυκλώνεται. Δέστε ποιοι πήραν τις θέσεις στον κρατικό µηχανισµό κάτω από τους Υπουργούς και τους Υφυπουργούς. Οι περισσότεροι είναι τα κοµµατικά στελέχη, που τα προηγούµενα χρόνια απέτυχαν παταγωδώς στη διακυβέρνηση της χώρας. Είναι δυνατόν αυτά τα πρόσωπα να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της χώρας, όταν το µόνο που ήθελαν και για το οποίο ζούσαν ήταν να ξαναβρεθούν στην εξουσία; Και φυσικά, κανένας δεν εξετάζει τις ικανότητές τους στη διαχείριση των κρατικών ζητηµάτων. Αρκεί που εξυπηρετούν το Κόµµα…

O Γ.Ν. Παπαθανασόπουλος είναι δηµοσιογράφος-συγγραφέας.
(Από την «Εστία»)