Ένας Παπανδρέου απέναντι σε έναν Μητσοτάκη και πάλι

Θεωρητικώς, η πολιτική ατμόσφαιρα που επικρατεί στην Ευρώπη και την Αμερική επιτρέπει στο ΚΙΝ.ΑΛ. να κάνει όνειρα ότι μπορεί να ανακτήσει μικρό μέρος των δυνάμεων που έχασε την περίοδο 2009-2015.

• Από τον Μανώλη Κοττάκη

Και ότι μπορεί να επιστρέψει στα διψήφια ποσοστά. Στη Γερμανία, οι σοσιαλδημοκράτες ανάρρωσαν έπειτα από σοβαρή κρίση 15 και πλέον ετών. Στη Σουηδία, το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα επανέκαμψε. Στην Ισπανία, ο σοσιαλιστής Σάντσες είναι πρωθυπουργός. Υπάρχει κάποια ελπίς, λοιπόν. Στα καθ’ ημάς, το ελληνικό διαδίκτυο έχει γεμίσει νοσταλγούς του Ανδρέα Παπανδρέου που γεμίζουν τους ιστοτόπους με γραφικές αφισέτες του συνθήματος «Με το ΠΑΣΟΚ περνούσαμε καλύτερα».

Οπως οι παλαιοί κομμουνιστές της ΕΣΣΔ, που ακόμη και σήμερα νοσταλγούν τον «υπαρκτό», έτσι και αυτοί: όμιλος αναμνήσεων. Παρά την ευνοϊκή ατμόσφαιρα, όμως, εδώ είναι Βαλκάνια. Είναι πολύ νωρίς να απαντήσει κανείς σε ένα τέτοιο ερώτημα, αν μπορεί να αναστηθεί το ΠΑΣΟΚ από τον τάφο του. Μπορεί ναι, μπορεί όχι. Μόνο να παρατηρεί μπορεί στην παρούσα φάση κανείς και να αξιολογεί. Με άξονα βεβαίως τον Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος φαίνεται ότι ετοίμαζε εδώ και καιρό την εκστρατεία επιστροφής του στο κόμμα που, κατά δήλωσή του, επιθυμεί να «οικοδομήσει ως μεγάλη παράταξη». Ο πρώην πρωθυπουργός έκανε αγρανάπαυση στα δύο πρώτα χρόνια διακυβέρνησης της Ν.Δ., συνεργαζόμενος πολύ στενά με την Ντόρα Μπακογιάννη στο πλαίσιο των εργασιών του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς αποτελεί μέλος της κοινοβουλευτικής αντιπροσωπίας μας.

Από το καλοκαίρι και μετά, όμως, έδειξε τις διαθέσεις του. Στις 13 Αυγούστου, και αφού προηγουμένως συνόδευσε τη Φώφη Γεννηματά σε περιοδεία της στον νομό Αχαΐας -τα δαχτυλίδια παραδίδονται από επώνυμο σε επώνυμο και σε αυτό το κόμμα-, εξαπέλυσε δριμεία προσωπική επίθεση κατά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ότι «ευνοεί τους κατέχοντες, τα κατεστημένα και τα συμφέροντα». Αλλά, ταυτοχρόνως, έβαλε κατά των πρώην πρωθυπουργών Κώστα Καραμανλή και Αντώνη Σαμαρά. Ο μόνος στον οποίο δεν αναφέρθηκε ήταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Οι τακτικοί συνομιλητές του ΓΑΠ υποστηρίζουν ότι ο πρώην πρωθυπουργός -και αυτό το νόημα θα έχει μια πιθανή υποψηφιότητά του για την προεδρία του ΚΙΝ.ΑΛ.- αναζητά τη «δικαίωση». Τη «δικαίωση» απέναντι στον Ευάγγελο Βενιζέλο, τον οποίο κατηγορεί ότι κινήθηκε εναντίον του σε συνεργασία με τα διαπλεκόμενα και, εν τέλει, πέτυχε την πτώση του από την πρωθυπουργία.

«Δικαίωση» απέναντι στον παλαιό συγκάτοικό του Αντώνη Σαμαρά, τον οποίο κατηγορεί ότι συνέπραξε στο σχέδιο πτώσης του, αλλά εφήρμοσε μετά Μνημόνιο σαν αυτό που ψήφισε και ο ίδιος. «Δικαίωση» απέναντι στον Κώστα Καραμανλή, γιατί δεν μπορεί να χωνέψει έως σήμερα ότι, παρά τις προσπάθειες που έκανε να τον σπιλώσει με τις εξεταστικές και τις προανακριτικές, ο ελληνικός λαός επιρρίπτει την ευθύνη της χρεοκοπίας στον ίδιο και στο ΠΑΣΟΚ. Η μόλις απελθούσα πρόεδρος του ΚΙΝ.ΑΛ. Φώφη Γεννηματά, η οποία, όπως και ο Παπανδρέου, δεν θέλει καν να ακούει ότι το ΚΙΝ.ΑΛ. θα «πέσει» και πάλι στη σφαίρα επιρροής Βενιζέλου, έστρωσε σε ανύποπτο χρόνο το χαλί στον Παπανδρέου για να επιστρέψει, αν το θελήσει. Στο κύκνειο πολιτικό άσμα της στη Βουλή ως αρχηγός του ΚΙΝ.ΑΛ. έπλεξε το εγκώμιο του Γιώργου Παπανδρέου, ότι αυτός ήταν τάχα ο πρωτεργάτης της ρήτρας αμυντικής συνδρομής Ελλάδας – Γαλλίας. Τυχαίο; Δεν νομίζουμε. Όπως καθόλου τυχαία δεν είναι η συνέντευξη του αδερφού του πρώην πρωθυπουργού Αντρίκου Παπανδρέου, ότι «ο Γιώργος ήταν μπροστά από την εποχή του», λίγο πριν από την παραίτηση της Γεννηματά. Εδαφος ετοίμαζε και αυτός. Ακούγεται πολύ ισχυρά ότι τέσσερις από τους σημερινούς υποψηφίους (Παύλος Γερουλάνος, Χάρης Καστανίδης, Παύλος Χρηστίδης και Βασίλης Κεγκέρογλου) θα αποσυρθούν τελικώς, αν υπάρξει υποψηφιότητα Παπανδρέου.

Και ότι η μάχη θα δοθεί στα μαρμαρένια αλώνια, κατά βάση με τον Ανδρέα Λοβέρδο, ο οποίος έχει γνωστά προβλήματα και είναι λίαν ευάλωτος. Το βασικό ερώτημα που προκύπτει στην περίπτωση που ο Παπανδρέου κατέλθει τελικώς ως υποψήφιος είναι το εξής: Ποιον συμφέρει τυχόν εκλογή του; Τη Ν.Δ. ή τον ΣΥΡΙΖΑ; Η απάντηση είναι περίπλοκη. Η Αριστερά δεν έχει φροντίσει δύο χρόνια στην αντιπολίτευση να ασφαλίσει τα στεγανά της. Θέλει να γίνει Κεντροαριστερά, αλλά παραμένει ΣΥΡΙΖΑ. Διακρινόμενη από ασύγγνωστη πολιτική οκνηρία, δεν κατάφερε ούτε να «τσιμεντώσει» την επιρροή της ούτε να διευρύνει τα όριά της. Ο Τσίπρας προτιμά να μένει ενωμένος με τον Πολάκη και τον Τσακαλώτο, παρά να ανοίγεται στο πέλαγος. Εκσυγχρονισμός ουδείς. Τυχόν επανεκλογή του Παπανδρέου στην ηγεσία του ΚΙΝ.ΑΛ., λοιπόν, θα επιτύχει κάτι οξύμωρο: Από τη μια, θα δυναμώσει το μέτωπο του ΣΥΡΙΖΑ κατά του κυρίου Μητσοτάκη, από την άλλη, όμως, η Αριστερά θα κινδυνεύσει με διαρροή ψηφοφόρων της προς το ΚΙΝ.ΑΛ. Τυχόν εκλογή του Γιώργου Παπανδρέου στην ηγεσία του ΚΙΝ.ΑΛ. θα έχει, όμως, συνέπειες και στην αρχιτεκτονική της Ν.Δ.

Πέραν της αυτονόητης διαπίστωσης ότι είναι η μοίρα ενός Μητσοτάκη να βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν Παπανδρέου, αυτονόητα θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο η χρησιμότητα του πολιτικού κεφαλαίου «Κώστας Καραμανλής». Αλλά και του «Αντώνης Σαμαράς». Εάν ο Παπανδρέου, πληγωμένος από τις εξελίξεις στην υπόθεση του ελλείμματος του 2009, αρχίσει να βάλλει κατά της ηγεσίας της Ν.Δ. εκείνης της περιόδου, η παράταξη θα υποχρεωθεί να πάρει θέση και να μη σφυρίζει αδιάφορα -όπως σήμερα- στις επιθέσεις πασοκικών συστημάτων κατά του Κώστα Καραμανλή. Ο Ομπάμα πήρε θέση κατά του Γιώργου Παπανδρέου με όσα έγραψε στο βιβλίο του. Η Μέρκελ δήλωσε ότι η πιο δύσκολη στιγμή της θητείας της ήταν «όταν ζήτησε από τους Ελληνες περισσότερα από όσα μπορούσαν».

Ο Γιούνκερ έχει δηλώσει σε ανύποπτο χρόνο ότι προσέφερε το 2009, σε μυστική συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ, διετές πρόγραμμα λιτότητας για να γλιτώσουμε τα Μνημόνια και το ΔΝΤ, και εκείνος το απέρριψε. Ο Τσίπρας είπε προχθές στη Βουλή ότι το έλλειμμα του 2009 ήταν μόνο 9% (όχι 13,7%, που ισχυρίστηκε το ΠΑΣΟΚ) και ότι οι εξοπλισμοί Σημίτη οδήγησαν στην εκτίναξη του ελλείμματος και του χρέους. Όλοι έχουν μιλήσει για το θέμα, εκτός από τη Ν.Δ., η οποία -σημειωτέον- είχε αναπτύξει ένα ανόητο πολιτικό φλερτ με τον κύριο Παπανδρέου στα δύο χρόνια της θητείας της. Δεν υπάρχει άνθρωπός του που να μην τακτοποίησε στον κρατικό μηχανισμό. Μέχρι πανεπιστημιακή σχολή στον Πύργο έκλεισε – ρουσφέτι για να μην κλείσει σχολή στην Αχαΐα, εκλογική περιφέρεια του Γιώργου Παπανδρέου. Τυχόν εκλογή του, λοιπόν, θα αλλάξει τις ισορροπίες μέσα στην Κεντροδεξιά.

Η συγκυβέρνηση με το Κέντρο θα γίνει… πασέ, και ας γράφει ο κύριος Σκέρτσος… «μανιφέστα» με ψευδώνυμο εναντίον της ταπεινότητάς μου. Βεβαίως, δεν πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο στο τέλος να μη συμβεί τίποτε από όλα αυτά. Να θεωρήσει ο κόσμος ότι η εποχή των δεινοσαύρων έχει παρέλθει, να αξιολογήσει τυχόν εκλογή του Παπανδρέου ως επανάληψη επεισοδίων της δημοφιλούς σειράς «Μάπετ Σόου», να στηρίξει αυτό που θεωρείται «καινούργιο» και να προχωρήσει πιο κάτω. Διόλου απίθανο. Βουλευτής ο Παπανδρέου από το 1981, βουλευτής ο Σαμαράς από το 1977, βουλευτής ο Καραμανλής από το 1989, βουλευτής η Ντόρα από το 1993, ποιος ξέρει τι θα πει ο κόσμος; Η Ελλάδα, όμως, είναι πολύ παλιά χώρα για να αλλάξει. Και, αν βρίσκει σήμερα χώρο ο Παπανδρέου για να διεκδικήσει την ηγεσία, αυτό οφείλεται στο κενό ηγετικών στελεχών στο ΚΙΝ.ΑΛ. και στη χώρα, που επιτρέπει στους παλαιούς να διεκδικούν επαναφορά της επετηρίδας. Το πραγματικό ερώτημα που θα τεθεί όμως, αργά ή γρήγορα, είτε εκλεγεί ο κύριος Παπανδρέου είτε ο κύριος Λοβέρδος ή κάποιος άλλος είναι «ποιους εκπροσωπείς;». Στο ερώτημα αυτό, ο Παπανδρέου δεν μπορεί να απαντήσει «τους πολλούς», ούτε να δηλώσει «σοσιαλιστής». Εχει βαρύ πολιτικό ποινικό μητρώο. Το βεληνεκές του έχει όρια.