Εργαστήρια δημοκρατίας, «θερμοκήπια» πολιτευτών!

Οι πολιτικές Νεολαίες δεν «πουλάνε» πια. Ξέφτισε η

μπογιά τους. Έχουν πολύ μικρή σχέση με τις ιδέες. Δεν αμφισβητούν τους κομματικούς φορείς τους. Δεν έχουν επίδραση στην κοινωνία. Δεν κεντρίζουν τα μέσα ενημέρωσης, παρά μόνον αν τα εναπομείναντα μέλη τους αποπειραθούν πράξεις έκνομης βίας. Και βεβαίως δεν έχουν μαζικότητα.

• Από τον Μανώλη Κοττάκη

Από ένα σημείο και έπειτα μετατράπηκαν σε φυτώρια πολιτευτών, βουλευτών, υπουργών, κανονικός μηχανισμός εξουσίας δηλαδή. Υπό αυτή την έννοια, τελικώς, ίσως και να έπραξε καλά ο πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ Παύλος Μαρινάκης, ο οποίος εόρτασε τα 47 χρόνια από την ίδρυση της οργάνωσης της οποίας ηγείται με μια ανακοίνωση σκάρτα εκατό λέξεων. Καλύτερα ειλικρινής παρά υποκριτής. Και όμως: Εάν οι Νεολαίες τολμούσαν, αν δεν ήταν σήμερα παραρτήματα του Μαξίμου, της Κουμουνδούρου, του Περισσού, ίσως να μην εκτινάσσονταν στα ύψη τα ποσοστά αμφισβήτησης της πολιτικής από τη Νεολαία.

Γράφω σήμερα με την άνεση ενός ανθρώπου που αποδεδειγμένα αμφισβήτησε τον ιδεολογικό του χώρο στα νιάτα του. Με την άνεση ενός ανθρώπου που είχε τη δυνατότητα να το πράξει με βάση το τότε ισχύον καταστατικό της Δημοκρατικής Ανανεωτικής Πρωτοπορίας.

Και γράφω, βεβαίως, με διάθεση να αποφύγω τους εξωραϊσμούς του παρελθόντος και τις ανούσιες αναμνήσεις – αν αρχίσεις να ζεις με αναμνήσεις από τα πενήντα, «βράσε όρυζα», άλλωστε. Το επιχειρήσαμε λοιπόν. Αμφισβητήσαμε. Μαζί με τον νυν βουλευτή Ροδόπης Ευριπίδη Στυλιανίδη το μακρινό 1985. Τον καιρό που η φιλελεύθερη παράταξη διαπνεόταν από αφόρητο κρατισμό εις ό,τι αφορά τη λειτουργία των πανεπιστημίων (διότι οι βαρόνοι της που καταλάμβαναν τις έδρες των ΑΕΙ επιθυμούσαν κλειστές ακαδημαϊκές επετηρίδες), εμείς τολμήσαμε και στείλαμε τότε στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη την πρότασή μας για τα μη κρατικά μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια.

Την οποία και δημοσιεύσαμε στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο». Και μάλιστα σε ποια εποχή; Στην εποχή που τα έσκιαζε η φοβέρα του σοσιαλισμού και της κυριαρχίας της Αριστεράς. Και ο Μητσοτάκης μάς απάντησε! Ακόμη έχουμε στο αρχείο μας την επιστολή του. Και στις εκλογές του 1989 η θέση μας έγινε θέση της παράταξης. Αυτό ήταν οι Νεολαίες τότε, ιδιαιτέρως οι φοιτητικές. Εργαστήρια πολιτικών ιδεών.

Συζητούσαμε ώρες κάθε Κυριακή για τον υπαρκτό σοσιαλισμό, τον φιλελευθερισμό, τον Ψυχρό Πόλεμο, τη Βόρειο Ηπειρο και τα Ελληνοτουρκικά, την Ιστορία μας, νεότερη και παλαιότερη, τα πάντα. Και το κυριότερο: Δεν μπορούσες να σταθείς σε πανεπιστημιακό αμφιθέατρο ή σε κλειστή εσωκομματική συζήτηση τω καιρώ εκείνω αν δεν είχες διαβάσει Ρεβέλ, Σορμάν, Στιούαρτ Μιλ, Φρίντμαν, Χάγιεκ, αλλά και τους αντιπάλους: Μαρξ, Λένιν, Πουλαντζά, Καστοριάδη, Γκράμσι κ.λπ. Στις δε γενικές συνελεύσεις των φοιτητικών συλλόγων εκπαιδευόμασταν στη μάχη του επιχειρήματος. Στην άσκηση της πειθούς. Στην επίδειξη άμεσων πολιτικών ανακλαστικών.

Ήταν το αμφιθέατρο για εμάς αλλά και οι οργανώσεις ένα πανεπιστήμιο δημοκρατίας. Όχι πάντοτε ειρηνικό, «έπεφταν ψιλές» καμιά φορά, αλλά στην τελική ήταν ένας χώρος όπου πραγματοποιήσαμε διδακτορικό κοινωνικών σχέσεων με τους συναδέλφους μας από την Αριστερά, από την ΠΑΣΠ, από τον αναρχικό χώρο, από τους πάντες. Παραστάσεις τις οποίες δεν έχει και δύσκολα θα αποκτήσει δυστυχώς η γενιά του Χάρβαρντ και του London School of Economics, η οποία έχει βεβαίως άλλα χαρίσματα.

Κόντρα στο ρεύμα της εποχής θεωρώ ότι οι πολιτικές Νεολαίες μπορούν να έχουν μέλλον στον 21ο αιώνα. Οι προκλήσεις του νέου κόσμου είναι θηριώδεις. Τα θέματα άπειρα: δημοκρατία και διαδίκτυο, κατάργηση της ιδιοκτησίας από τις νέες πλατφόρμες, το νέο εργασιακό περιβάλλον, η κατάργηση εργαζομένων από την τεχνολογία, η μεταρρύθμιση των θεσμών, η αλλοίωση της γλώσσας, το δημογραφικό πρόβλημα, η κρίση εμπιστοσύνης των πολιτών προς τα μέσα ενημέρωσης, η ανανέωση της Εκκλησίας.

Ενδεικτικός ο κατάλογος. Αν θέλουν να βγουν οι Νεολαίες μπροστά, το πεδίον υπάρχει και είναι λαμπρόν. Δεν είμαι αισιόδοξος όμως. Αν το επιδίωκαν, δεν θα πολεμούσαν την αμφισβήτηση με δωροεπιταγές και gigabytes. Αλλιώς θα το έκαναν.