Εξ ιδίων τα βέλη για το κράτος-συμμορία

Το 1995 είχα μεταφράσει από τα τουρκικά ένα βιβλίο

του Σελαχατίν Τσελίκ, με τίτλο «Τουρκία – Κράτος Συμμορία».

• Από τον Σάββα Καλεντερίδη

Τότε ο Τσελίκ κατηγορήθηκε ότι προσπαθεί να αμαυρώσει την εικόνα του τουρκικού κράτους, επειδή είναι Κούρδος.

Τώρα έρχεται η πραγματικότητα, αλλά και Τούρκοι αρθρογράφοι να το δικαιώσουν περίτρανα.

Όπως ο Μπασκίν Οράν, ο οποίος έγραψε το άρθρο «Η στενή σχέση κράτους – μαφίας από την Teşkilat-ı Mahsusa έως σήμερα», που τα λέει όλα.

Ας τον διαβάσουμε: Πρώτον, δύο βασικοί ορισμοί: 1) Κράτος = Νόμιμη εστία ισχύος εξουσίας στη χώρα. Μαφία = Παράνομη εστία ισχύος εξουσίας στη χώρα; 2) Η «επίσημη» αιτιολόγηση που χρησιμοποιείται σε κάθε περίοδο της συμβίωσης κράτους και μαφίας: Για να διασφαλιστεί η επιβίωση του κράτους. Μπορούμε να ξεκινήσουμε τώρα.

Η σχέση κράτους – μαφίας ξεκίνησε από το 1911, από τη διοίκηση της Ενωσης και της  Προόδου, και ενισχύθηκε όταν αποδυναμώθηκε το κράτος, μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Με άλλα λόγια, αυτή η σχέση γίνεται πιο ισχυρή και ο ρόλος της μαφίας αναβαθμίζεται, όταν το κράτος χάνει τη δύναμή του.

Φυσικά, ο όρος μαφία υπήρχε μόνο στην Αμερική τότε. Τα παράνομα κέντρα εξουσίας στην Τουρκία είναι γνωστά ως «συμμορίες». Ως απάντηση στη νίκη της Ελλάδας στα Βαλκάνια, αυτές οι εθνικές συμμορίες ασκούνται για να καθαρίσουν τη χώρα από τους Ελληνες και να διασφαλίσουν την επιβίωση του κράτους. Αυτές οι συμμορίες διευθύνονται από τους Τζελάλ Μπαγιάρ και Εσρέφ Κουστιούμπασι στις περιοχές του Μαρμαρά και του Αιγαίου και από τον Τοπάλ Οσμάν στον Εύξεινο Πόντο. Εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες είτε οδηγούνται στην ενδοχώρα είτε αναγκάζονται να φύγουν από το εξωτερικό.

Σας προτείνω να διαβάσετε το πολύ σημαντικό άρθρο της Ayşe Hür για το Τοπάλ Οσμάν, επειδή είναι πολύ μεγάλο και «βαθύ». Όσον αφορά εμάς εδώ (και ως μάθημα για το παρόν), επιτρέψτε μου να συνοψίσω:

Ο Μουσταφά Κεμάλ, ο οποίος κινδυνεύει να σκοτωθεί από τους αντιπάλους του, φέρνει τον Τοπάλ Οσμάν από την Κερασούντα, ο οποίος είναι γνωστός για την τρομοκρατία που άσκησε στους μη μουσουλμάνους του Πόντου.

Όταν όμως ο Τοπάλ Οσμάν σκοτώνει τον βουλευτή Τραπεζούντας Αλί Σιουκρού, που αντιπολιτευόταν τον Κεμάλ, έρχεται η σειρά του και το σώμα του κρεμιέται ακέφαλο στην πλατεία Ουλού της Αγκυρας, για να καθησυχάσει την Εθνοσυνέλευση.

Παρ’ όλα αυτά, το 1925 θα χτιστεί ένας μνημειακός τάφος γι’ αυτόν στο Κάστρο της Κερασούντας, για να έλθει ο ταξίαρχος Βελί Κιουτσούκ, άνθρωπος-κλειδί στις σχέσεις κράτους – μαφίας, να στήσει το άγαλμα του Τοπάλ Οσμάν στην Κερασούντα.

Έτσι τα χρόνια περνούν και η συμβίωση συνεχίζεται, μόνο που μπαίνουμε σε μια περίοδο όπου πλέον το ίδιο το κράτος γίνεται μαφία.

Ας το δούμε χρονολογικά:

Η Gladio, που ιδρύθηκε από τις ΗΠΑ το 1952 ως οργανισμός αντίστασης στα μετόσπισθεν στην Ιταλία και χρηματοδοτήθηκε από τη CIA, εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ, και φυσικά στην Τουρκία. Το πρώτο όνομα αυτής της οργάνωσης, που θα λειτουργήσει πρώτα ενάντια στον κομμουνισμό και στη συνέχεια ειδικά ενάντια στους Κούρδους, το 1953 είναι πολύ αθώο: Συμβούλιο Επιθεώρησης Επιστράτευσης. Μόνο το 1975 ο πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετζεβίτ έμαθε για την ύπαρξη αυτής της επίσημης συμμορίας, η οποία ονομάστηκε Τμήμα Ειδικού Πολέμου υπό το Γενικό Επιτελείο. Οταν η CIA έκοψε τη χρηματοδότησή της, λόγω του εμπάργκο των ΗΠΑ, ο τότε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου ζήτησε χρήματα από τα μυστικά κονδύλια και τότε έμαθε ο πρωθυπουργός την ύπαρξή της.

Στις 12 Σεπτεμβρίου 1980 γίνεται το πραξικόπημα. Εδώ φτάνουμε σε μια από τις σημαντικές συνέπειες του στρατιωτικού νόμου: Το γεγονός ότι τα ναρκωτικά άρχισαν να μεταφέρονται από τα ανατολικά προς τα δυτικά, αυτή τη φορά με στρατιωτικά οχήματα, κατέστησε πιο εύκολη τη μεταφορά τους προς την Ευρώπη. Αυτή είναι επίσημα η μετατροπή του ίδιου του κράτους σε συμμορία. Αυτό που ξεκίνησε τότε δεν έχει σταματήσει ποτέ.

Από την άλλη πλευρά, όπως η μαφία απάγει, βασανίζει και σκοτώνει «όταν χρειάζεται», το ίδιο κάνουν και τα όργανα και τα στελέχη του κράτους. Τη δεκαετία του 1990 οι άνθρωποι συλλαμβάνονταν από κουκουλοφόρους, οδηγούνταν με δεμένα τα μάτια σε ερημικά μέρη, ξυλοκοπήθηκαν, βασανίστηκαν και σκοτώθηκαν. Εκατοντάδες «ανεξιχνίαστα» εγκλήματα. Εν τω μεταξύ, ορισμένοι άνθρωποι αναγκάζονται να γίνουν πράκτορες με απειλές. Η κατάσταση είναι λίγο διαφορετική στις μέρες μας. Οι απαγωγές έχουν πλέον μετατοπιστεί από ανατολικά σε δυτικά, για παράδειγμα στην Αγκυρα, και τώρα γίνονται με πιο μοντέρνα και ακριβά αυτοκίνητα. Αλλά τα υπόλοιπα είναι τα ίδια: Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συλλόγου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, 35 άτομα απήχθησαν έτσι το 2017-18 και αφέθηκαν στη συνέχεια σε διαφορετικά μέρη μετά την ανάκριση. Εκείνοι που βασανίστηκαν και το δήλωσαν το διάστημα μεταξύ 01/01/2015 και 30/04/2021 ήταν 4.141 άτομα και τα περισσότερα παράπονα ήταν το 2019.

Σε περιπτώσεις που αυτές οι περιπτώσεις αναφέρονται στα μέσα ενημέρωσης, η εξήγηση είναι αυτόματη: Είτε οι τρομοκράτες του PKK έχουν συλληφθεί είτε ένα μέλος του FETO. Έτσι, όλα γίνονται και πάλι για την επιβίωση του κράτους, άρα όλα καλά. Οταν μετά τη Γενοκτονία οι Αρμένιοι με τον Ασάλα άρχισαν να σκοτώνουν Τούρκους διπλωμάτες, και πάλι γίνεται επίκληση της επιβίωσης του κράτους. Για τον σκοπό αυτό, και πάλι η μαφία (για παράδειγμα, ο Abdullah Çatlı) προσκαλείται στο καθήκον από το κράτος, μέχρι που τον Νοέμβριο του 1996 ξέσπασε το σκάνδαλο Σουσουρλούκ.

Η διαφορά του περιστατικού του Σουσουρλούκ με τα βίντεο του Σεντάτ Πεκέρ είναι ότι τότε έγιναν προσπάθειες από τη Βουλή και τη Δικαιοσύνη να διαλευκανθεί η υπόθεση αμέσως.

Όμως, ενώ το κράτος χρησιμοποιεί τη μαφία για τους δικούς του λόγους, υπάρχει επίσης και η πλευρά της μαφίας: Οταν βλέπει ότι το κράτος τη χρειάζεται τόσο πολύ, αρχίζει να χρησιμοποιεί το κράτος για την προστασία της χρησιμοποιώντας κάθε είδους μεθόδους, ιδίως δωροδοκία, και φυσικά χρησιμοποιώντας τη δικαιολογία της «επιβίωσης του κράτους».

Και στο τέλος βγαίνει το «πράγμα». Οπως στην τρέχουσα περίπτωση της μετάβασης στη Βενεζουέλα, υποτίθεται, για «ανθρωπιστική» βοήθεια, όπως η δωρεά υγειονομικού υλικού για τον κορονοϊό. Όμως, όταν έγινε εκείνη η αποστολή, ο αριθμός των κρουσμάτων στην Τουρκία ήταν 31.807 και στη Βενεζουέλα ήταν 307 (υπονοεί ότι η αποστολή έγινε για να μεταφερθούν στην επιστροφή ναρκωτικά, δηλαδή κοκαΐνη).

Ας μιλήσουμε για τη δύσκολη πλευρά: Τα χρήματα που δαπανήθηκαν από τα απόρρητα κονδύλια, για να καλύψουν τις ανάγκες αντιμετώπισης του Κουρδικού στο εσωτερικό και του Αρμενικού στο εξωτερικό, κουρδικά (εσωτερική πολιτική) και τα αρμενικά (εξωτερική πολιτική), είναι πολύ περισσότερα από αυτά που απαιτούνταν για τη δημοκρατική αντιμετώπισή τους. Για παράδειγμα, τα χρήματα που καταβάλλονται ετήσια σε εταιρίες πίεσης στις ΗΠΑ.

Γιατί συμβαίνει όλο αυτό; Επειδή δημιουργήθηκε μια άφθαρτη γέφυρα μεταξύ της υποτιθέμενης επιβίωσης του κράτους και των κερδών της μαφίας.

Ωστόσο, αρκεί να ενισχύσουμε την τοπική αυτοδιοίκηση σε ολόκληρη την Τουρκία προκειμένου να επιλύσουμε το Κουρδικό Ζήτημα, το οποίο είναι το μεγαλύτερο εσωτερικό πρόβλημα της Τουρκίας. Στην πραγματικότητα, αυτό αναφέρεται στις διατάξεις των άρθρων 39/4 και 5 της Συνθήκης της Λωζάννης.

Η λύση του αρμενικού ζητήματος, το οποίο είναι το μεγαλύτερο εξωτερικό πρόβλημα της Τουρκίας, είναι η εξής δήλωση: «Η Δημοκρατία της Τουρκίας δεν έχει καμία ευθύνη για το κακό που διαπράχθηκε κατά την οθωμανική περίοδο. Λυπούμαστε όμως που δεν έχουμε εκφράσει τη λύπη μας μέχρι τώρα. Θα κάνουμε συμβολικές πληρωμές στους νόμιμους κληρονόμους εκείνων που χάθηκαν τότε». Έτσι, όταν λυθούν το Κουρδικό και το Αρμενικό, θα απαλλαγούμε και από τη μαφία. Πιστεύετε ότι θα ήταν κακό;