Θα ζητήσει κανείς συγγνώμη για το φιάσκο του EastMed;

Η πρώτη απόφαση της κυβερνήσεως του Γεωργίου Παπανδρέου το 2009 ήταν η ανατροπή της ενεργειακής πολιτικής του προκατόχου του Κώστα Καραμανλή.

• Από τον Μανώλη Κοττάκη

Επικαλούμενος περιβαλλοντικούς λόγους, ο πρώην πρωθυπουργός και αρχηγός του ΠΑΣΟΚ ακύρωσε τη χάραξη του ρωσικού αγωγού South Stream, ο οποίος παρέκαμπτε την Ουκρανία και την Τουρκία, υποβάθμιζε τα Δαρδανέλια και καθιστούσε την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο διέλευσης αερίου προς την Ευρώπη. Ισχυρότατο παίκτη, στον οποίο πολύ δύσκολα θα μπορούσε να επιβάλει κανείς Μνημόνια, λιτότητα, Τρόικα και ΔΝΤ. Η στρατηγική εκείνη της κυβέρνησης Καραμανλή ήταν πρωτίστως εθνική και αντιτουρκική. Ούτε αντιαμερικανική ούτε φιλορωσική.

Ο εναλλακτικός αζερικός αγωγός, που υποστήριζαν οι ΗΠΑ, είχε ένα μειονέκτημα: Διερχόταν από τουρκικό έδαφος και ο Ερντογάν απαιτούσε να αποκτήσει δικαιώματα μεταπώλησης του αερίου – όχι να εισπράττει απλώς τέλη διελεύσεως. Άρα να… κλείνει την κάνουλα προς την Ελλάδα όποτε του κάπνιζε!

Παρά τα προφανή πλεονεκτήματα του South Stream -ο οποίος ανασχεδιάστηκε πλέον και πρόκειται να περάσει μόνο από τουρκικό έδαφος, με την επωνυμία Τurk Stream-, o Παπανδρέου, πιστός στη Δύση, έστριψε άσοφα το τιμόνι. Εγκατέλειψε τον αγωγό του Πούτιν και υιοθέτησε το αφήγημα του EastMed. Ενός αγωγού που θα ξεκινούσε από το Ισραήλ και με υποθαλάσσια σύνδεση μέσω Κύπρου, Κρήτης και Ιταλίας θα μετέφερε δυτικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη.

Δήθεν για να την απαλλάξει από τη ρωσική εξάρτηση. Τη στρατηγική Παπανδρέου ακολούθησαν πιστά όλες οι μετέπειτα κυβερνήσεις και όλοι οι μετέπειτα πρωθυπουργοί από το 2011 έως σήμερα. Επί 12 συνολικώς συναπτά έτη. Ο Λουκάς Παπαδήμος -δι’ ολίγον-, ο Αντώνης Σαμαράς (επικουρούμενος από τον Ευάγγελο Βενιζέλο) , ο Αλέξης Τσίπρας και τώρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η λογική ήταν ότι η Ελλάς ανήκει στη δυτική συμμαχία, ότι ο Πούτιν είναι εχθρός, ότι η χώρα δεν μπορεί να έχει πάρε δώσε μαζί του, ότι εδώ είναι τα συμφέροντά μας κ.λπ. Το γεγονός ότι η Γερμανία άνοιξε τεφτέρια με τη Μόσχα με δεύτερο αγωγό φυσικού αερίου, τον Νord2 Stream, δεν προβλημάτισε ιδιαιτέρως κανέναν από τους ταγούς μας.

Χρειάστηκε να περάσουν 12 ολόκληρα χρόνια από τότε που εγκαταλείψαμε τον South Stream για να συνειδητοποιήσουμε αυτές τις μέρες κατά τρόπο οδυνηρό ότι ο EastMed ήταν μια γεωπολιτική φούσκα και πως η Ελλάς έχασε το 2009 μια σπάνια γεωπολιτική ευκαιρία να ανέβει κατηγορία μεταξύ των κρατών της Ε.Ε. και να αποκτήσει έτσι πραγματικά την εθνική ανεξαρτησία της. Το πρώτο σοκ μάς ήρθε από το Ισραήλ. Λίγες μέρες μετά την αποκάλυψη της εφημερίδας μας ότι ο πρόεδρος Ερντογάν βολιδοσκοπεί τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου για συνεργασία όσον αφορά την αξιοποίηση των φυσικών πόρων της Μεσογείου, έσκασε η πρώτη «βόμβα». Σύμφωνα με δηλώσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού κ. Νετανιάχου, τις οποίες δημοσιεύει η τουρκική εφημερίδα «Daily Sabah», το Ισραήλ συνομιλεί με πολλές χώρες για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη. Ανάμεσα σε αυτές είναι και η Τουρκία. Ητοι υπάρχει προοπτική πλήρους παράκαμψης της Ελλάδος από τη χάραξη του αγωγού!

Το δεύτερο σοκ ήρθε από το γνωστό ΕΛΙΑΜΕΠ, στελέχη του οποίου επιχειρηματολογούν σταθερά με φανατισμό υπέρ του αγωγού EastMed την τελευταία δεκαετία. Mε άρθρο του στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» ο ειδικός σύμβουλός του Μ. Λ. Μυριάνθης βάζει με όσα γράφει και επισήμως την ταφόπλακα: Δεν πρόκειται να κατασκευαστεί ο αγωγός. Στο βασικό σενάριο αυτό που θα γίνει είναι να μεταφέρουν φυσικό αέριο σε ευρωπαϊκούς και ασιατικούς προορισμούς Έλληνες εφοπλιστές με πλοία LNG, στο δε… βέλτιστο σενάριο ο αγωγός θα μικρύνει σε χωρητικότητα (καθώς θα πωληθούν μεγάλες ποσότητες του κοιτάσματος Λεβιάθαν στην ενεργοβόρα Αίγυπτο) και, το πολύ, μπορεί να φτάσει έως την Κρήτη για να ικανοποιήσει τις ενεργειακές ανάγκες της! Χάσαμε, δηλαδή, 12 χρόνια από τη ζωή μας, για να μας πουν στο τέλος οι «σύμμαχοί» μας ότι το έργο δεν θα γίνει και ότι τα μεγαλεπήβολα σχέδια περί γεωπολιτικής αναβάθμισης της Ελλάδος, που πιπίλιζαν σαν καραμέλα πέντε πρώην πρωθυπουργοί, καταρρέουν σαν χάρτινος πύργος. Προς δόξαν του κυρίου Πάιατ, ο οποίος μας μάλωνε κάθε τρεις και λίγο, μη τυχόν και μολυνθούμε από την κακόβουλη ρωσική επιρροή.

Όσα αναφέρει ως δικαιολογίες για την εγκατάλειψη του αγωγού EastMed από τη Δύση ο κύριος Μυριάνθης στο άρθρο του είναι από θλιβερά έως εξοργιστικά και εκθέτουν πέντε πρωθυπουργούς. Μας λέει ότι ήταν γνωστό από την αρχή πως μόνο το κόστος της υποθαλάσσιας κατασκευής του EastMed (κατά πρόχειρη εκτίμηση) ανερχόταν στα 6 δισ. ευρώ και ήταν «τεράστιο». Μας λέει ότι ο EastMed αντιμετώπισε από την αρχή «πρόβλημα διασφάλισης των ελάχιστων ποσοτήτων βεβαιωμένων κοιτασμάτων φυσικού αερίου που απαιτούνται προς μεταφορά». Μας λέει ότι ο αγωγός αυτός «δεν φαίνεται να έχει εξασφαλίσει τις απαραίτητες ποσότητες προς εξαγωγή φυσικού αερίου, ικανές να καταστήσουν το έργο χρηματοδοτήσιμο από τράπεζες και κοινοπραξίες κοιτασμάτων».

Μας λέει ότι «ακόμη και αν διασφαλιστεί η χρηματοδότησή του, είναι δύσκολο αν στο διάστημα μέχρι το 2050 θα είχε μελετηθεί, κατασκευαστεί, λειτουργήσει και κυρίως αποσβεστεί το μεγάλο επενδεδυμένο κεφάλαιο που απαιτείται για ένα τεράστιο έργο». Μας λέει ότι, τούτων δοθέντων, «το βασικό σενάριο αφορά τη δραστηριοποίηση στο έπακρο της ελληνόκτητης ναυτιλίας για μεταφορά αερίου από και προς την Αίγυπτο σε ευρωπαϊκούς και ασιατικούς προορισμούς» – η ελληνική επικράτεια (ΑΟΖ και έδαφος) δεν περιλαμβάνεται στο βασικό σενάριο!

Μας λέει ότι το βέλτιστο σενάριο είναι να συμπράξουμε με την Αίγυπτο και το Ισραήλ για την κατασκευή ενός μικρομεσαίου αγωγού 380 χλμ., που θα κάνει ζεύξη με την Κρήτη, αλλά «δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες για τη συνδρομή της Ε.Ε. στη χρηματοδότηση». Πλήρης κατάρρευση των ονείρων. Στην πραγματικότητα ο κ. Μυριάνθης μάς λέει -μας «λένε»- ότι δεν θα γίνει αγωγός και πως πρέπει να διαλέξουμε Χάρυβδη.

Τη στιγμή που οι Ρώσοι κατασκευάζουν αποδεδειγμένα πραγματικούς αγωγούς, παρέα με τους Γερμανούς και τους Τούρκους, οι σύμμαχοι ζητούν από εμάς να τσακωθούμε μεταξύ μας με τους αδελφούς μας Κυπρίους για ένα αμφίβολο διακύβευμα. Για να περάσει ο αγωγός από κυπριακό έδαφος και να περάσει στην Τουρκία, το τίμημα θα είναι δυσμενής λύση για το Κυπριακό υπέρ της Αγκυρας, που είτε μονά με τον Πούτιν είτε ζυγά με τον Μπάιντεν βγαίνει κερδισμένη.

Για να καταλήξει ο αγωγός σε ελληνικό έδαφος πάλι και να σωθούν τα προσχήματα, καλούμαστε να «πουλήσουμε» τους Κυπρίους, και μάλιστα για ένα σχέδιο που δεν καθιστά την πατρίδα μας ενεργειακό κόμβο. Το ερώτημα, λοιπόν, μετά την οδυνηρή συνειδητοποίηση της νέας πραγματικότητας είναι σαφές και συγκεκριμένο. Θα ζητήσει κανείς από τους πέντε πρωθυπουργούς της περιόδου 2009-2021, ιδίως ο Παπανδρέου, που το άρχισε, συγγνώμη στον ελληνικό λαό για το εθνικό έγκλημα, την τεραστίων διαστάσεων γεωπολιτική φούσκα του EastMed, αφού, όπως γράφει ο κ. Μυριάνθης, τους ήταν «όλα γνωστά από την αρχή»; Θα ζητήσει κανείς συγγνώμη από τον Κώστα Καραμανλή για το τεράστιο γεωπολιτικό φιάσκο του EastΜed, που εξαφάνισε τη χώρα μας από τον ενεργειακό χάρτη, με αντάλλαγμα κάτι ψίχουλα τύπου TAP;

ΥΓ.: Σημειωτέον ότι την ώρα που τυπώνονταν αυτές οι γραμμές έγινε γνωστό πως η Ρωσία ανακοίνωσε ότι συμφώνησε με τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία για την άμεση παραγωγή του εμβολίου Sputnik V. Kαι εμείς, που απορρίψαμε την πρόταση Λαβρόφ για την κατασκευή εργοστασίου συμπαραγωγής του εμβολίου στην Ελλάδα, παλεύουμε για την ανοσία με το εμβόλιο AstraZeneca…