Δήμος Σιντικής :Πρόταση ανάπτυξης για την κοιλάδα Αχλαδοχωρίου-Κρουσοβίτη

Ακολουθεί μια πρόταση ανάπτυξης για την κοιλάδα Αχλαδοχωρίου-Κρουσοβίτη
(δημοσιεύτηκε στους Ψιθύρους Σιντικής Αυγούστου).

Γράφει : Ευθύμης Τσιλικίδης 

Η κοιλάδα του ποταμού Κρουσοβίτη είναι μια ημιορεινή-ορεινή έκταση που εκτείνεται γεωγραφικά από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα στον Όρβηλο προς νοτιοδυτική κατεύθυνση, μέχρι την κάθοδο του Κρουσοβίτη στο Σιδηρόκαστρο. Είναι μια περιοχή μήκους περίπου 15 χμ. και πλάτους μικρότερου σε ευθεία γραμμή, με πλούσιο ανάγλυφο και μεγάλες υψομετρικές διαφορές, από τα 2.212 μ. της κορυφής του Όρβηλου μέχρι το υψόμετρο των 100μ., στο οποίο κυλούν τα νερά του Κρουσοβίτη πλησιάζοντας το Σιδηρόκαστρο. Το πλούσιο ανάγλυφο δημιουργεί, όπως βλέπετε και στις φωτογραφίες, εικόνες απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς σε όλες τις εποχές του χρόνου.

Τι μπορεί να βρει ο επισκέπτης που θα ανηφορίσει ως εδώ;

-τους υπέροχους ορεινούς σχηματισμούς που υψώνονται γύρω από τα χωριά της περιοχής: το Αχλαδοχώρι, το Καρυδοχώρι, το Καπνόφυτο, τη Φαιά Πέτρα, τον Σχιστόλιθο. 

-τα δάση πλατύφυλλων δέντρων με τις χρωματικές ποικιλίες που φέρνουν οι εποχές και τους δραματικούς ουρανούς με την εναλλαγή των νεφών πάνω από τις βουνοκορφές

-τον ποταμό Κρουσοβίτη και, κατά μήκος του, έναν νερόμυλο κοντά στο Αχλαδοχώρι και περισσότερα από 15 παραδοσιακά πέτρινα τοξωτά γεφύρια του 19ου αιώνα και παλαιότερα

-τις εξαιρετικής ομορφιάς ορεινές και παραποτάμιες διαδρομές μέσα από σκιερά μονοπάτια με πλατύφυλλα δέντρα ή τη θέα που απελευθερώνει ως τον ουρανό το βλέμμα του πεζοπόρου

-εκκλησίες και τόπους προσκυνήματος περασμένων αιώνων, σπίτια με στοιχεία παραδοσιακής λαϊκής αρχιτεκτονικής, τοπικά προϊόντα και εκδηλώσεις

-την πολύ όμορφη διαδρομή Καπνόφυτο-Λαϊλιάς με τον καταρράκτη και τη λίμνη Καπνοφύτου που προσφέρονται επίσης για εκδρομές και πεζοπορίες

-τα Ιαματικά λουτρά Αγκίστρου και Σιδηροκάστρου σε κοντινή απόσταση και, τέλος, ας τονιστεί αυτό

-ιδιαίτερους γεωλογικούς σχηματισμούς που εντυπωσιάζουν τον ταξιδιώτη: περίπου 20 σπήλαια, δύο εκ των οποίων παγκόσμιας σπανιότητας, σπηλαιοβάραθρα, βραχοσκεπές, ορεινούς όγκους με τη διάβρωση να σμιλεύει λίθινα και χωμάτινα γλυπτά

Γιατί -παρά τις ομορφιές της- η περιοχή δεν έχει την επισκεψιμότητα που αξίζει; Υπάρχουν αρκετοί λόγοι.

-ήταν μία για αρκετές δεκαετίες συνοριακή και στρατιωτικοποιημένη περιοχή όπου οι κάτοικοι είχαν και έχουν διαφορετικό επαγγελματικό προσανατολισμό από τον τουρισμό

-οι τοπικές αρχές δεν έχουν εργαστεί για την οργανωμένη προβολή της περιοχής ώστε να αναδειχθεί το φυσικό κάλλος, οι ιδιαιτερότητες και το οικοτουριστικό της ενδιαφέρον

-είναι μια σχετικά απομακρυσμένη από μεγάλα αστικά κέντρα ακριτική περιοχή με δύσκολο οδικό δίκτυο και ελάχιστες τουριστικές υποδομές

-η περιορισμένη σύνδεση και σε κάποιο βαθμό επισκίαση από τα πιο οργανωμένα τουριστικά Άγκιστρο και Σιδηρόκαστρο

-η γενικά στη χώρα περιορισμένη ανάπτυξη του οικοτουρισμού.

Ποια είναι η σημερινή πραγματικότητα σε ό,τι αφορά την επισκεψιμότητα στην κοιλάδα;

Διορθώστε με αν κάνω λάθος: συνήθως η περιοχή δέχεται

–αυθημερόν, χωρίς διαμονή- σποραδικές επισκέψεις από Σέρρες ή Θεσσαλονίκη, κυρίως το καλοκαίρι. Επίσης, ενδέχεται λίγοι από όσους επισκέπτονται το Σιδηρόκαστρο και έχουν τάση για εξερεύνηση να φτάσουν κι εδώ για ένα σύντομο πέρασμα. Τέλος, τα τελευταία χρόνια και μετά από πραγματικά φιλότιμες εθελοντικές προσπάθειες που καταβάλλουν κάποιες συλλογικότητες της περιοχής όπως ο ΦΟΣΣ, η ΚοινΣΕΠ Αγκίστρου, ο Μαύρος Βράχος, κάποιες οργανωμένες ομάδες πεζοπόρων καταφθάνουν για να απολαύσουν την περιοχή.

Ως εκεί. Ουσιαστικά η περιοχή δέχεται κοινό που είτε μένει κοντά και είναι με κάποιο τρόπο ενήμερο για τα κάλλη της ή ειδικό κοινό εξασκημένων πεζοπόρων και ορειβατών με οικοτουριστικά ενδιαφέροντα. Με απλά λόγια, συμπεραίνουμε ότι η περιοχή δε συγκαταλέγεται στα τυπικά ενδιαφέροντα του μέσου οικογενειάρχη-εκδρομέα ο οποίος χρειάζεται επαρκέστερη ενημέρωση, διευκολύνσεις και σιγουριά. 

Σε αυτή την κατεύθυνση κυρίως θα εστιάσουν οι προτάσεις μας. Η εκδρομή στο Αχλαδοχώρι θα πρέπει να γίνει με πολλούς τρόπους επιθυμητή και εφικτή όχι μόνο σε ειδικά κοινά αλλά στη μέση οικογένεια. Επιγραμματικά, κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει:

1. Εφόσον με τον άξονα της Εγνατίας το Σιδηρόκαστρο απέχει πλέον μια ώρα από τη Θεσσαλονίκη, είναι απαραίτητη η βελτίωση του οδικού δικτύου προς και γύρω από το Αχλαδοχώρι. Κομβική εδώ είναι κατά τη γνώμη μου η σύνδεση του Αγκίστρου με το Αχλαδοχώρι με την ασφαλτόστρωση του δρόμου της Κάλης, η οποία θα ωφελήσει και τα δυο χωριά, καθώς θα προστεθεί ποικιλία στα αξιοθέατα που παρέχουν, ενώ τώρα συνδέονται μόνο γι’ αυτούς που έχουν ειδικό 4Χ4 όχημα και είναι στην ουσία αποκομμένα. Ο λουόμενος θα μπορεί να γίνει πεζοπόρος και οικοτουρίστας και το αντίστροφο. Επίσης, η οδός Καπνόφυτου – Λαϊλιά θα πρέπει να βελτιωθεί. Νομίζω ότι κι εδώ η υπέροχη διαδρομή δεν πρέπει να παραμείνει μια απόλαυση μόνο για τους κατόχους 4Χ4, ενώ στον τουριστικό ορίζοντα της περιοχής θα προστεθεί και το χιονοδρομικό κέντρο του Λαϊλιά. 

2. Θα πρέπει να χαραχτούν μονοπάτια κατά μήκος του Κρουσοβίτη και στις άλλες διαδρομές κατάλληλα και για παιδιά και, αν αυτό είναι δυνατό, και για τους ηλικιωμένους επισκέπτες των Ιαματικών Λουτρών. Έτσι θα συνδεθούν άμεσα όλες οι δραστηριότητες που προσφέρει η ανατολική Σιντική. Η χάραξη βέβαια δεν μπορεί να επαφίεται στον φιλότιμο αγώνα που κάνουν μερικοί φυσιολάτρες της περιοχής. Εδώ χρειάζεται χρηματοδότηση για περιοχή φυσικού κάλλους που πρέπει να διεκδικηθεί από τον Δήμο και, εκτός από τον καλλωπισμό και τη δημιουργία υποδομών να ωφελήσει την περιοχή με θέσεις εργασίας που να καλύπτουν την κατασκευή αλλά και τη συντήρηση των μονοπατιών σε μόνιμη βάση. Και, βέβαια, όσα περισσότερα μονοπάτια χαραχτούν, παραποτάμια ή ορεινά, τόσο πιο ελκυστική θα γίνει η κοιλάδα για τους πεζοπόρους της.

3. Πέρα από την αναγκαία οργάνωση μιας ευρύτερης, πανελλαδικής προβολής για τις ομορφιές της περιοχής, ο επισκέπτης θα πρέπει να μαθαίνει και να μπορεί να προγραμματίζει πού πρέπει να πάει, ακόμη και όταν έρθει εντελώς απροετοίμαστος. Είναι κρίσιμη, λοιπόν, η δημιουργία ενός περιπτέρου με έδρα το Αχλαδοχώρι που να λειτουργεί ως Κέντρο Ενημέρωσης για όλες τις ανάγκες των επισκεπτών. Με θεματικούς χάρτες, σχεδιαγράμματα δραστηριοτήτων, πληροφορίες όχι μόνο για το Αχλαδοχώρι, αλλά και για τα Λουτρά, την Κερκίνη, το Ρούπελ, όλα. 

4. Σε ένα προχωρημένο στάδιο οργάνωσης, φαντάζομαι ότι θα δημιουργηθεί ένα δίκτυο αλληλοσυμπληρούμενων δραστηριοτήτων όπου κάθε επισκέπτης της Σιντικής θα μπορεί σε ένα Σ/Κ να είναι λουόμενος σε ένα από τα δύο Ιαματικά Λουτρά, επισκέπτης του Ρούπελ και της Κερκίνης, βαδιστής στα μονοπάτια του Όρβηλου και του Κρουσοβίτη, θαυμαστής των γεωλογικών σχηματισμών της περιοχής ή ακόμη και σκιερ στον Λαϊλια. Εν συντομία, είναι σκόπιμο να βρεθεί ένας αποτελεσματικός τρόπος ενημέρωσης και συντονισμού, ώστε ο επισκέπτης της Σιντικής να έχει ένα πλήρες πρόγραμμα δραστηριοτήτων για ένα τριήμερο. Και να ξαναέρχεται γιατί δεν τα πρόλαβε όλα ή θέλει να τα απολαύσει ξανά.

5. Για το τέλος έχω αφήσει μια εξαιρετική πρόταση που δεν είναι δική μου, αλλά του Επίκουρου Καθηγητή Γεωλογίας του ΑΠΘ κ. Γιώργου Λαζαρίδη

Georgios Lazaridis

, ενός ανθρώπου που έχει ήδη συμβάλλει πολύ θετικά στην ανάδειξη της περιοχής μας με το επιστημονικό του έργο. Όπως τονίσαμε, σε όλη την κοιλάδα υπάρχουν ιδιαίτεροι γεωλογικοί σχηματισμοί: σπήλαια, σπηλαιοβάραθρα, βραχοσκεπές, διαβρωμένοι ορεινοί όγκοι, ανάγλυφο με μεγάλη ποικιλία κ.α. Η κοιλάδα αυτή «κατασκευάστηκε» γεωλογικά πριν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια και σ’ αυτό έχει συμβάλλει η σύσταση των πετρωμάτων, ο Κρουσοβίτης, οι καιρικές συνθήκες και, σίγουρα, διαμορφώνεται ακόμη. Το μαρτυρούν και μερικά από τα ευρήματα που εκτίθενται στο Παλαιοντολογικό Μουσείο Θερμοπηγής. 

Σύμφωνα με τον κ. καθηγητή, όλα αυτά και ανεξάρτητα με το αν τα παγκόσμιας σπανιότητας σπήλαια καταστούν ή όχι τελικά επισκέψιμα, μπορούν να καταγραφούν σε ένα συνολικό γεωλογικό αφήγημα της περιοχής, όπου να αναλύεται η γεωλογική της ιστορία, με τον Κρουσοβίτη να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Το αφήγημα θα μπορούσε να εκλαϊκευτεί και να παρουσιάζεται από κάποιον μη ειδικό επιστήμονα ξεναγό σε ομάδες επισκεπτών, με στάσεις σε διάφορα σημεία της οδικής διαδρομής Αχλαδοχωρίου – Σιδηροκάστρου, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τις πλούσιες ομορφιές της.

Είναι ευνόητο ότι με την ανάπτυξη των τουριστικών υποδομών και την αύξηση της επισκεψιμότητας στην κοιλάδα Κρουσοβίτη θα ωφεληθούν όλες οι περιοχές του Δήμου καθώς επίσης και τα Ιαματικά Λουτρά Σιδηροκάστρου και Αγκίστρου βελτιώνοντας τα έσοδα και τη λειτουργία τους.

Συγγνώμη αν μακρηγόρησα, η ομορφιά της περιοχής σε κάνει να θέλεις να την υπερασπιστείς. Γιατί, αν η Κερκίνη είναι μια εκτυφλωτική καλλονή που εύκολα μαγνητίζει το βλέμμα, η κοιλάδα Κρουσοβίτη είναι μια ομορφιά που τις ιδιαίτερες χάρες της ανακαλύπτεις σταδιακά, με την αργή εναλλαγή των εποχών του χρόνου.